Dedelerden Gelen Toplu Yanıtlar, 1998 (9. Bölüm)

DEDELERİN ALEVİLİKLE İLGİLİ SORULARIMIZA VERDİKLERİ YANITLAR 9. BÖLÜM

(Ayhan AYDIN’ın hazırladığı sorulara 16/18 EKİM 1998 CEM VAKFI ANADOLU İNANÇ ÖNDERLERİ BİRİNCİ TOPLANTISI Öncesi Ve Sonrası Dedelerin Toplu Cevaplarıdır)

Aşağıda, Alevi Dedelerine yönelttiğimiz sorulara karşılık onların verdikleri yanıtlar hiçbir müdahale olmadan olduğu gibi verilmiştir.

DERLEYEN: AYHAN AYDIN, 1998

DÜŞKÜNLÜK

Dedeler şu kimselere düşkünlük uygular; katile, hırsıza, zinakar, eline, diline, beline sahip olmayan tüm canlara suçuna göre düşkünlük uygulanır.(Hasan Hüseyin Aslan(Ha. Hü. As))

4 suçtan düşkünlük cezası verilir. 1. nikahlı karı almak. 2. Suçsuz karısıı boşamak. 3. Adam öldürmek. 4. Hırsızlık yapmak. Bu suçlardan  herhangi birini işlerse düşkünlük cezası verilir. (İsmail Türker (İs. Tü.))

insanlık dışı durumda ceza alırlar. (Kalender Topalcengiz (Ka. To.))

boşanma. (Kazım Bayram (Ka. Ba.))

Dedeler taliplerine düşkün cezası şu hallerde verirler.yol düşkünü yetim hakkını yemek, adam öldürmek, zina yapmak ve komşu hakkına sahip olanlara düşkün cezası verilir. (Halil Buğa (Ha.Bu.))

 Karı boşamak, Adam ölrdümek, zina, hırsızlık gibi... (Hasan Dedeoğlu (Ha.De))

 Öncelikle günah-ı sehair, günah-ı kebahir olarak 2’ye ayırıyoruz. Günah-ı Kebahir kapsamına girenler ağır suçlardır;

1-         cinayet işlemek

2-         nikahlı bir kadınla evlenmek

3-         ikrarına hor bakmak ya da ters düşmek

4-         yetim hakkı yemek

5-         iftira atmak. Vb. suclardan dlayı kendisini bu duruma düşürür. Ikrar dediğimiz dört kapıdır. (İkkarıdır);

1-        nikah

2-        Pir- talip

3-        Müsahip

4-        Kirvelik ikrarlarıdır. (Hasan Müldür(Ha. Mü)) (Ali Asker Müldür(A. As. Mü))

 

Alevî inancına göre, Alevîlik törelerini yerin getirmeyen, eline, diline, beline sahip olamayanlara düşkünlük cezası verilir. (Hasan Yasevioğlu(Ha. Ya))

Talibin topluma uymayan toplum dışı ahlaki davranış ve tutumlarından dolayı düşkünlük verebilir. (Haydar Demirayak(Ha. De))

 Adam öldüren, nikahlı kadınla velenen. Kesinlikle affedilmez suç. (Hasan Şanlı(Ha. Şa))

 Dedeler düşkünlük cezasını uygulamasını bilemedikleri için uygulamazlardı. Darılırı giderdi ve bir şeyler verilir barıştırırlardı. (Hıdır Yıldırım(Hı. Yı))

Dedelere taliplere zina halinde katillik halinde pirinin haberi olmadan karısını boşayanlara, defalarca ikaz edilmesine rağmen yola uymayan hareketlerde bulunanlara. Başka imamlar adına kıyılabilen kişilere kızını veren, rehberini, pirini, mürşüdünü tanımayanlara düşkünlük cezası verilir. (Hüseyin Kaplan(Hü. Ka))

 Gereksiz keyfi boşanmalarda, tespit edilen zinalarda. Katilliklerde. (Hüseyin Er(Hü. Er))

 Hırsızlık, harama el koymak, yalan söylemek, namusa uçkur çözmek vs.(Hüseyin Kırca(Hü. Kı))

 Dedeler halktan bazı kişilerin kocalı kadın alamları, nikahlı karısını boşaya, aşırı derecede hırsızlık yapan, adam öldüren bu gibi halkı rahatsız eden kişilere düşkünlük verir. (Hüseyin Özgeoğlu(Hü. Öz))

 Bazı konularda ceza verilirdi. Mesela karısını boşamak, Alevînin tarikatına uygun olmayan hallerde ceza verlir. Cemden de uzaklaştırılır.  (Hüseyin Şahin(Hü. Şa))

Haram yiyen, başkasının hakkına tecavüz eden zina yapan, nikahlı kadın götürenler(İbrahim Doğan(İb. Do))

 Buyrukta yazılı olan 12 babdan düşen (Hırsızlık, katillik, yalancılık, bühtan etme, ırz düşmanlığı gibi) cezayı çoğunluğun tasvibi üzerine dede verir. Ceza alan kişiden herkes ilişiğini keser. Daha uyğun işlem yapılabilmesi için buyrukta bu konuda gerekli düzeltmelerin yapılması gerekmektedir. (İsmail Eker(İs. Ek))

 Dedeler nikahlı kadın alan, adam öldürenleri eşlerini boşayanları(İsmail Özcan(İs. Öz))

  Dedeler Zina ve hırsızlıkta düşkünlük uygularlar. (Kazım Kızılgöz(Ka. Kı))

 Taliplerin eğer kötü bir yolda ise dede ceza verebilir. Topluma uyum sağlamazsa yine ceza verebilir. (Mahmut Akbulut(Ma. Ak))

 Bir evli olupta nikahlı kadınla evlenmek, bakire kızı kandırıp namusunu kirletmek, yalan yere şahitlik yapıp komşusuna hakarette bulunmak, hırsızlık yapıp komşunuz ve herhangi bir vatandaşı zarara uğratmak, devletine, milletine vatanına  hainlik yapıp zarar vermek. (Mahmut Gökçe(Ma. Gö))

 Dedeler nikahlı kadın kaçıranlar, adam öldürenler, musahibin hanımını alanlar bunlara benzer suçları işleyenleri 12 seneden az olmamak kaydıyle men edilir. (Mehmet Başpınar(Me. Ba))

 Düşkünlük cezası, adam öldürmüş, karısın haksız yere boşamış veya boşanmış kadın almak, hırsızlık yapan, yetim hakkı yiyen gib hallerde bulunanlar yoldan tarikattan düşmüş olurlar. Düşkün talip görülme niyeti olursa boyun eğerse ikrarına doğru bakarsa pir yargılama yapar, cezasını verir ve düşkünlüğünü kaldırır. (Mehmet Çelik(Me. Çe)

 Adam öldürüp katil olan, nikahlı kadın ile evlilik yapan, evli olduğu halde başka biri ile dost hayatı yaşayan, sudan sebeplerle eşini boşayan (zina suçu hariç), verdiği ikrardan dönen gibi ağır suç işleyen yol oğulları (kadın-erkek ayrımı yapılmadan) “düşkünlük” cezası verilirdi. Verilen cezayı cem-erenler onaylar, dede de uygulardı. Ancak: Düşkünlük cezası alan kişinin cem-cemaatlara giremeyeceği bir müddet olurdu. Bu müddet hitamında, düşkün olan kişi, yaptığından nademet duyara; kırdığını tamir edip incittiğinin gönlünü kazanır da “Hak-erenler huzurunda” tövbekarlığını beyanla: “Canım yola kurban, tenim de tercüman” şeklinde teslim olur ise, Hak-erenler bu kişiyi, “DÜŞKÜNLER OCAĞI” olan “Hıdır Abdal Sultın” ocağına gönderirler. Düşkün kişi orada (şahitleri huzurunda) tövbekarlığını isbat edip “kurban” kesip yola girmeği yeniden kazanırdı.Fethi Erdoğan (Fe-Er)

 Dede talibi düşkün yapması için önce talibi başka bir komşudan sorar suçunu öğrenir sonra rızasız kıç kaçırdı ise bir komşusunun sınırını söktü ise parasını malını aldıda vermedi ise dede talibi barıştırır. Barışmaz ise düşkün olur ceme gelemez. Komşu arasında komşuluk yapılmaz bu şekilde düşkündür.Abdullah Ceylan (Ab-Ce)

 Başkasnın ailesine kem gözle bakmak, başkalarının malını gasp etmek, canına zarar vermek.Abdullah Tayyaroğulları(Ab-Ta)

 Dedeler taliplerine kolay kolay düşkünlük cezası vermez. Çünkü düşkünlük en ağır cezadır. Ancak ağır ve yüz kızartıcı suç işlerse(zina) gibi o zaman bu cezayı verir. Dedelerin taliplerine verdiği ceza günahı sabır, cezasını verir,Güna-i kebir cezasını ancak Allah verir.Ahmet Karanfil(Ah-Ka)

 Dedeler başkası ile nikahlı iken ayrılmış kadını alan veya boşanan kimseleri düşkün sayarlardır.Ahmet Turgut(Ah-Tu)

 Eline,diline,beline sahip olmadığı durumlarda. Ali Doğan(Al-Do)

 Dedeler taliplere hırsızlık, adam öldürme, haksız yere ailesini boşama ve zina suçundan düşkün sayar ve ceme almaz.Ali Osman Bozdemir(Al-Bo)

 Talipleri içinde adam öldüren,nikahlı olan başka bir kadınla ilişkide bulunan, kötülüğe sebep verecek şekilde ispiyonculuk yapan, yalancı şahitlik yapmış olan kısaca eline,diline,beline sahip olmayan kişilere düşkünlük cezası verilir. Bertal Yıldırım(Be-Yı)

 Can ve canan. Celal Kami(Ce-Ka)

 Nikahlı karı kaçırma, adam öldürme, kul hakkının gasbetme durumlarında düşkün sayılır.Celal Özkan(Ce-Öz)

 Dedeye saygısızlık yapan,imam cafer buyruğuna göre ceza verilir.Celal Yüksel(Ce-Yü)

 Insanlar her zaman suç işleyebilirler. Fakat düzeltilebilecek hatalar vardır. borç ve emanet aldığı maddi durumlar varsa borç sahimi borcunu hak sahibine öderdi. Düşkünlük eğer zina yapılmışsa ya da insan öldürmüşse dede  bu konuları inceletir ve yerinde görürse cemaat toplanarak dede onlara gereken izahatı yapar ve dede cemaatinde isteğiyle o kişi ya da kişileri düşkün yapar. Cemal Güler(Ce-Gü)

 Suç işlediği zaman.Cemal Mutluer(Ce-Mu)

 Eline,beline,diline sahip olmayınca düşkün sayılır. Yanı hırsızlık,zina,karı boşamak,ikinci evlilik,yalan söylemek,başkasının hakkını yemek.Cemal Sevin(Ce-Se)

 Dedeler taliplerine, adam öldüreni,ikrar bozanı,müsahibine yanlışlık yapanı,kirvesine yanlışlık yapanı,yüz kızartıcı suç işleyeni düşkünlük cezası verir.Çelebi Eken(Çe-Ek)

 Adam öldürmek, nikahlı kadını kaçırmak,zina işlemek, ve yetimin hakkını yemek gibi suç işliyenlere düşkünlük cezası verilir. Divane Ay(Di-Ay)

 Dedeler taliplere hırsızlık,dolandırıcılık,tecavüz,katillik,nişanlanıp kız bırakma ve kaçırma gibi durumlarda düşkünlük cezası verir.Elvan Çelen(El-Çe)

 Adam öldürürse, zina yaparsa,hırsızlık yaparsa,kul hakkına tecavüz ederse düşkün olur.Feyzi Erdoğan(Fe-Er)

 Ikrarını bozar, adam öldürür, nikahlı kadın kaçırır, cemiyet dışı hareketlerde bulunur.Hasan Akkaya(Ha-Ak)

 Karısını boşadıysa katillik yaptıysa, nişan,sınır bozduysa suçuna göre düşkün olur. Tarikatın düşkünlük şeraitinki hapisliktir.Muharrem Arslan(Mu-Ar)

 Alevi islam inancına göre bazı kurallar vardır. bu kurallardan herhangi birisi ihlal edilirse onu ihlal eden talip düşkün sayılır. Örnek vermek gerekirse şöyle ifade edebiliriz. Alevilikde üç kurala kesinlikle sadık kalmak gerekir. Eline,diline,beline bunları ihlal eden talip düşkündür. Bunların içerisinde işlediği suça göre ceza verilir yani türk ceza kanununda olduğu gibi ceza dolmadan ceme giremez.Murtaza Dinçer(Mu-Di)

 Toplumun kabul edemeyeceği suçlar. Adam öldürmek,nikahlı kadın almak. Olanları dede topluma kabul edemez. Bir müddet cemaata katılmaz.Musa Çetinkaya(Mu-Çe)

 Günah-ı kebair suçundan olan saf dışıdır. Günah-ı segair olanlara düşkünlük cezası verilir. Mustafa Başaran(Mu-Ba)

 Dedeler taliplere tarikata uymayan hallerde, mesela gereksiz yere kadın boşayan, kız nişanlayıp, nişanı bozan bilerek kızını yezide veren, aleviliğin dışına bilerek çıkanlara bu gibi hallerde dedeler taliplere ceza verirlerdi.Mustafa Doğan(Mu-Do)

 Cem görgüsünde. Mustafa Güler(Mu-Gü)

 Evliya buyruğuna göre, hırsızlık, zina,kavga vs. Mustafa Güvenç(Mu-Gü)

 Katıl, zina.Nesimi Demir(Ne-De)

 Dedeler taliplere haksızlıkları oranında düşkünlük cezası vermektedir. Bunların başında,zina kadın, kız kaçırma, adam öldürme, insanları kötü yola sevk etmek ön plandadır.Niyazi Arslan(Ni-Ar)

 Talip nikahsız karı kaçırırsa katil olursa, yalan söylerse, kul hakkı yerse anne babaya saygısızlık yaparsa.Nuri İmre(Nu-İm)

 Eline diline beline sahip olmayan kişiler tarikatta suçlanır.Paşa Akkaya(Pa-Ak)

 Dede talip hırsızlık yaparsa eşini boşarsa boşanmış kadın ile evlenirse zina yaparsa düşkünlük cezasını verir.emzi Erdoğan(Re-Er)

 Dedeler taliplerine düşkünlük verdiği zaman talip olan kişi yüz kızartacak durumlarda bulunmuşsa mesela kızının dışarıya gitmisse yani sünniye gitmişse yol düşkünü sayılır. Ceme alınmaz cezası tamamlandıktan sonra ceme alınırsa alınır alınmazsa düşkünlük devam eder.Rıza Aslan(Rı-As)

 Dedeler taliplerden cinayet işleyenler zina yapanlar haksızlık yapanlar kadın kaçıranlar ve benzeri suç işleyenlere düşkünlük cezası verirler.Rıza Büyükşahin(Rı-Bü)

 Dedeler düşkünlük cezasını kız kaçıran ırza tecavüz edenlere yol kesenlere adam öldürenlere ve böyle yüz kızartıcı suç işleyenlere düşkünlük cezası verilir.Rıza Özer(Rı-Öz)

 Çok kapsamlı bir soru. Önce şunu hemen belirtmeliyim. Düşkünlük cezasını dede vermez. Yol verir, tarikat verir. Cem erenleri vardır. Bu tespiti yaptıktan sonra düşkünlük nedir onu açıklamaya çalışalım. Çepni süreğinde her kabahat ve suç düşkün olmayı gerektirmez. Bazı günahi kebirler vardır. Bunlar düşkünlük sebebidirler. Mesela talip kavga etmiş, sınır bozmuş ve hırsızlığa karışmış bu gibi suçlar cemde rızalaşmak suretiye halledilir. Talibin düşkün olmasını gerektirmez. Ceme gelmezse o zaman düşkündür. Bir de Günahı Kebir dediğimiz apır suçları vardır; cinayet işlemek, kocalı akdın götürmek, zina yapmak, kadın boşamak, sünni ile evlenmek veya sunni bir kadını kaçırmak, bunlar düşkünlük sebebidir. Sunni kadın alı koymak derken Sunni kızla evlenmek demek değildir. Yola girmemiş bir derviş için konan yasalar değildir. Bunlar dah önce ikrar verip müsaip olan canlar içindir. Karapaçadan neyi soracaksınız? ‘’Bir münmin münafıka kızını verse, anası babası layık görse, yüzbin kere şah-ı keremee varsa, derdinin dermanı yoktur billah’’   Böyle talibe dede ne yapsın, yol ne derse o olur. Yolumuz hoş görülüdür ama suçu asla affetmez. Her kimse dede de olsa suç çekilecektir. Seyfi Oğuz (Se-Oğ)

 Dedeler, Kul hakkı yiyen, haksız yere eşini boşayan, dul kadın alan, destursuz lokma yiyen, kız bozan, adam öldüren, ailesi ve komşuları ile iyi geçinmeyen, diline sahip olmayan hallerde düşkünlük cezası vardır. Şinasi  Erdoğan (Şi-Er)

 Talip başkasının nikahı altında olan bir kadınla evlenmişse buna yol düşkünü denir. Bu kiişi musahibi ile görülemez, bir de bunun dışında başka cürümler varsa o da buyruğun hükmüne göre kaçıncı farzda düşmüş ise ona göre sitemi vardır. Şevki Demir (Şe-De)

 12 İmam yolundan düşünce, kadın boşarsa, kul hakkı yerse. Hamza Hoca Toraman (Ha-To)

 Nikahlı karı kaçırma, adam öldürme, hırsıslık yapmak, yalan söylemek, Allah’ın emrini bozmak, cemde uygunsuz davranışlarda bulunmak gibi olaylar suçun derecesine göre düşkünlük cezaları verirli. Burada hiç kimse zorlanmaz.

 Taliperin (dedelerinde) yapacakalrı yanlışların bedeli vardır. O bedel düşkünlüktür. Adam öldürenler, komşusunun hakkına tecavüz edenler, nikahlı kadını kaçıranalr, katiller, nefsi için ailesini boşayanlar, hırsızlık yapanlar, yalancı şahitlik yapanlar. Kısacası eline, beline, diline sahip olmayanlar (genel anlamda) düşkün sayılırlardı. Bziim ocağımız düşkün ocağı olduğu için yakından tanık olmuşumdur. Cezaları ne idi anımsamıyorum ama boyunlarına ağırlık asılarak saatlerce ayakta bekletildi, kışın yalınayak rızalık almak için başka bir köye gönderildiğini biliyorum, düşkün olma korkusu suç işlemeyi önlüyordu. Çünkü toplumdan tecrit edilenler de vardı. Günümüzde uygulanamaz mı? Uygulanır ama inancını yaşayan kaç insan kaldı ki? Ali Rıza Uğurlu (Al- Uğ)

 Su yapınca.(Nevzat Demirtaş(Ne-De))

 Alevî erkenı cemlerinde günah sayılan halleri ikiye ayırıyoruz ki;

a-      günahı kebir

b-      günahı sagir.

GÜNAHI KEBİR, düşkünlük gerektiren günahlardır. Hafiflik sırasına göre,

a-      Yalan Söyleme

b-      Dedikodu

c-      İkrarından dönme

d-     Nikahlı karı boşama

e-      Nihaklı karı kaçırma

f-       Sınır bozma

g-      Kul hakkı yeme

h-      Yetim hakkı yeme

i-        Irza geçme(Tecavüz)

j-        Adam öldürme gibi. son iki maddenin affı yoktur. (Hüseyin Yalçın(Hü-Ya))

 

Zina-hırsızlık- katillik bunlar gibi suçlardan. (Mustafa Özer(Mu-Öz))

 

HAKKULLAH

 Dedelere talipleri tarafından az çok demeksizin çıralık adı altında verilir idi. Şimdiki ismi sömürü oldu. (İsmail Türker (İs. Tü.))

Evet. Hakkullah denir. (İsmail Yalçın (is. Ya.))

Dedeler ücret almazlar. (Kalender Topalcengiz (Ka. To.))

Hakkullah. (Kazım Bayram (Ka. Ba.))

Dedelere hizmeti karşılığında talipleri senede 1 defa hakkullah adında çıralığ verirler. (Halil Buğa (Ha.Bu.))

 

 

 

Talip gören yani cem yürüten Dede’ye yol hakkı diye talip ne verirse o alınır. (Hasan Dedeoğlu (Ha. De))

 Dedelere hizmetleri karşılığı kesim keserek parzarlıkla para verilmez talibin gönlünden ne koparsa onu verir. (Hasan Hüseyin Aslan(Ha. Hü. As.))

 Dedelerin hizmet karşılğında herhangi bir şeklide belirlenmiş bir tarife vb. ücret yoktur. Ancak dedeye verileln bir hak vardır. Bunu hakullah veya çıraklık denir. Bu yıldı birl defa verilirdi. Bu bir rıza lokmasıdır. Talip gönlümdün ne koparsa onu veirr. Elinde yok ise vermez. Hatta zaman zaman dedeler taliplere verir. (Hasan Müldür(Ha. Mü)) (Ali Asker Müldür(A. As. Mü))

 Dedeler beret vermek mecburiyetnide değiller. (Hasan Yasevioğlu(Ha. Ya))

 Dedeliğe yakışmayacak toplum dışı hareketlerden dolayı men edilir bu kararıda pir verir. (Haydar Demirayak(Ha. De))

 Hakulla  irşat karşılığıdır dede kendi ömrünü talibe adamışsa, maalesef cahil dedeler hakullanın kendilerini allah tarafından tanınmış bir hak olduğunu kabul ediyorlar. Bu olumsuzluk önlenmelidir. (Hasan Şanlı(Ha. Şa))

 Dedelere yılda bir kez bir keçi veya keçi bedeli verilirdi. (Hıdır Yıldırım(Hı. Yı))

 Dedelere hizmetleri karşılığında hakulla adı altında Peygamber zamanında beytülmalde ehli beyte verilen maaş benzeri verilir. (Hüseyin Kaplan(Hü. Ka))

 Dedelere “tercüman” verilir. (Hüseyin Er(Hü. Er))

 Hakkullak olayı vardır ancak beni üzen bazı yanlışlıklar halenede varlığını sürdürmektedir. Oysa alınan hakkullak üçe bölünür, biri dergaha, biri yoksula, biri de yolu sürdürme dayanaklığı olduğu için kendi sade kişisel çıkarı için değil yol için kendine ayırır olması gerekir. (Hüseyin Kırca(Hü. Kı))

 Dedelerin emekli karşısında hak talep etmezler, halk ne verirse ona kayıl olurlar. (Hüseyin Özgeoğlu(Hü. Öz))

 Bazı talipleri para verirdi ama buna ilişkin bir zorlama ve pazarlık yoktur. (Hüseyin Şahin(Hü. Şa))

 Hakula rıza üzeri verilirdi. (Yardımlaşma). (İbrahim Doğan(İb. Do))

 Dedeler herhangi bir ücret verilmez. (İsmail Eker(İs. Ek))

 Evet dedelik yaptığı zaman karşılığında para veya buğday, arpa ve sarcı(İsmail Özcan(İs. Öz))

 Hakkulah (Kazım Kızılgöz(Ka. Kı))

 Hayır.(MahmutAkbulut(Ma-Ak))

Tarikat icra olduğu zaman bütün herkesin sorunları çözülüp bitenden sonra herkes gücünün yettiği kadar az veçok erenler aşkına verilirdi. Dedenin maddi durum iyi ise toplanan hakullahı fakir ve yoksul kimselere dağıtılır. (Mahmut Gökçe(Ma. Gö))

 Eskiden ulaşım çok güç idi. Türbeler uzak olduğu için çok az yapılırdı. Şimid ise Hacı Bektaş törenlerine gidiyorum. (Mehmt Başpınar(Me. Ba))

 Dedelerdeücret; bizim yolumuz rıza yoludur. Herkesin birbirinden rıza olması gibi dedelerede rızadan gelir bunun için rızadan gelene nur bilmeli demişler atalar. Bu hususta bir kesim olamaz. rızadan gelene kendi gönlü ile verilene çırağ hakkı denir. Yani dedenin bilgisi ile aydınlatması nefes hakkı verilir işte bu rıza aydınlanma hakkıdır. (Mehmet Çelik(Me. Çe))

 Yol ve erkanın sürüldüğü devrelerde, talip-muhibin ekseriyeti kırsal kesimde yoksul idi. Buna rağmen, uzaklardan gelen dedesine ya üçbeş kuruş para, ya bir çift çorap ya da “bir tas su” alıp duaya dururdu. Çünkü bu onun hasleti idi. Bağlı bulunduğu “ocağa” bir niyaz göndermek istiyordu. Ayrıca, dedesinin çektiği emeği takdir etmek istiyordu. (Son zamanlarda çıraklık adı altında sömürü yapanlarda görüldü. Bu yanlışı tüm dedelere maletmek yola zarar getirdi.)Fethi Erdoğan (Fe-Er)

 Hizmetleri karşılığında ücret almazlar. Kendi rızasınca dedenin cebine ne verirse onu alırlar.Abdullah Ceylan (Ab-Ce)

 Verilir.Abdullah Tayyaroğulları(Ab-Ta)

 Dedelere hizmetleri karşılığı bir ücret söz konusu değil, talip kendi rızası ile hakkula verebilir.Ahmet Karanfil(Ah-Ka)

 Hakullah verilirdi.Ahmet Turgut(Ah-Tu)

 Nikahlı kadın kaçıran, kocası olan kadınla zina yapan,adam öldüren, iftira eden,yalan söyleyen,hırsızlık yapan talip ve dede düşkündür. Ceme giremez. Görgü yürütmez. Dede ise dedelik yapmaz. Dede talibi düşkün eder.Ali Canpolat(Al-Ca)

 Koşul tutulmuyor. Masraf (yol,yemek vs.) talibin özünden ne koparsa.Ali Doğan(Al-Do)

 Talibin rızasına bağlıdır.Ali Metin(Al-Me)

 Dedelere hizmetleri karşılığında bir ücret verilmez. Ali Osman Bozdemir(Al-Bo)

 Dedelere ücret ödeme zorunluluğu yoktur. Fakat dileyen dualarının karşılığı olarak talibin isteğine bağlı olarak hakkula olabilir.Bertal Yıldırım(Be-Yı)

 Rıza lokması. Hakula. Celal Kami(Ce-Ka)

 

Hakkulah verilirdi.Celal Özkan(Ce-Öz)

 Buradaki dedeler çok para kazanırlar.Celal Yüksel(Ce-Yü)

 Nitekim dedelerde insandır. Devletimiz bizim hakkımızı vermediğine göre dedenin geçimi için verilmektedir. Fakat bu aşırı olmamalıdır. Bu kurumlarca ya da devletçe belirlense daha iyi olur.Cemal Güler(Ce-Gü)

 Hayır.Cemal Mutluer(Ce-Mu)

 Bu hizmet karşılığı çıraklık diye hak lokması verilirdi. Bundan zor yokdu istiyen verebilir istemiyen vermezdi. Cemal Sevin(Ce-Se)

 Çırağlık ve kara kazan hakkı verilirdi.Çelebi Eken(Çe-Ek)

 Taliplere hakale verilirdi.Divane Ay(Di-Ay)

 Dedeler, hizmet karşılığında, herhangi bir sabit ücret almaz. Ancak, naz-niyaz,adak-çırak gibi şeyler dedelere verilir. Elvan Çelen(El-Çe)

 Belirlenmiş bir ölçü yoktur. Cenazeyi defneden cami hocasına ne veriliyorsa, o kadar.Feyzi Erdoğan(Fe-Er)

 Herhangi bir ücret verilirdi. Pir,mürşit,karakazan hakkı.Hasan Akkaya(Ha-Ak)

 Talip olan kişi elinden kapanış verir. Biz ücret istemiyoruz.Muharrem Arslan(Mu-Ar)

 Dedeye verilecek belli bir ücret yok. Dedenin başka bir gelir yok ise onun yaşamını sürdürebilmesi için herkes birşeyler verir ama dedenin bu konuda herhangi bir talebi olmaz.Murtaza Dinçer(Mu-Di)

 Dedeler hizmetleri karşılığında bir ücret istemezler. Ancak taliplerinin içlerinden gelerek verdikleri ücreti kabul ederler.Musa Çetinkaya(Mu-Çe)

 Gönül rızasıyla verilen emek hakkı.Mustafa Başaran(Mu-Ba)

 Dedelere hizmetleri karşılığı gönül rızalığı ile verilirdi. Mustafa Doğan(Mu-Do)

 Hayır.Mustafa Güler(Mu-Gü)

 Ücret verilmez. Rızadan gelen cüzi tereman verilirdi.Mustafa Güvenç(Mu-Gü)

 Hayır.Nesimi Demir(Ne-De)

 Dedelere hizmetleri karşılığında herhangi bir ücret verilmezdi. Yalnız kurban kesilip cem sona ereceği gün temsili olarak çok cüzi miktarda olmak üzere talipleri dedenin oturduğu postun altına gizliden çerağlık denilen bir miktar parayı bırakırlardı.Niyazi Arslan(Ni-Ar)

 Ücret verilmiyordu. Lokma verilirdi.Nuri İmre(Nu-İm)

 Geleneğimize göre dedelere nefes hakla olarakta pir hakkı olarakta talipler kendi rızasında ne verirlerse ona dua alırlar. Dedenin cebine koyarlar. Ve 100 de 12 kurasda o paranın tutarında aldığı parayı Hacı Bektaş dergahına gönderir. Aslında gelenek budur.Paşa Akkaya(Pa-Ak)

 Dedelere hizmet karşılığı mürşit hakkı nezir olarak gönülden kopan bir para verilirdi. Remzi Erdoğan(Re-Er)

 Dedeler hizmetleri karşılığında dedenin durumu dar gelirliyse ücret ödenir. Bilhassa görgü yapılırken.Rıza Aslan(Rı-As)

 Dedelere hizmetleri karşılığında taliplerin arzuları doğrultusunda gönlünde kopanı hakkullah olarak verirler. Mecburiyet ve zorlama yoktur.Rıza Büyükşahin(Rı-Bü)

 Dedelere hizmetleri karşılığında kendi özlerinden ne koparsa onu verirler. Bu paranın üçde birisi pir hakkıdır. Biriside rehber hakkı biride dedenin kendi hakkıdır.Rıza Özer(Rı-Öz)

 Pir Sultan’ dan bir dörtlükle başlayalım cevabımıza; ‘Pir Sultanım bu sözüme küstünüz, hasım olan hırka ile postunuz, talipleri damızlıktan kestiniz, bire dedem yağmadan mı gelirsin?’’ Bir zamanlar Alevi gençliğin Marksist ideoloji peşinde koştukları yıllarda dedeler için dedeler sömürücü, halkın sırtından geçinen birer parazit olarak tanımlarlar. Halkı bu şekilde dedeliğe karşı kışkırtarak kendi fikirlerini yaymaya, Aleviliği kendi siyasal görüşleri doğrultusunda kullanmaya kalktılar. Sonuç meydanda benim tanıdığım o yılların hızlı Marksistleri ‘’haşa Allah yok’’ diyen kişiler, bu gün cem evinde en ön saflarda oturuyor. Diğer canlardan daha devamli bir talip oldular. Kendilerine sorduğumuzda hataları kabul ediyor ve o yılların cahilliğine bağlıyorlar. Dedeler hiçbir zaman sömürücü olmamışlardır. Böyle şeyler zaten dedeye yakışan işler değildir. Ama olmamış mıdır* Tabi ki oldu kendini dede diye tanıtan kişiler talipleri kandırmışlardır. Bu mukaddes görevi çıkarları uğruna kullanmışlardır. Talip sırtından zengin olan bir dede tanımadım. Zengin olsaydı dedem ve babam 50 şer yıl atlip peşinde koştular. Neleri var? Hiç... Seyfi Oğuz (Se-Oğ)

 Dedelere ücret verilmezdi, talipler rızalığı ile lokma (çıraklık) verirlerdi. Şinasi  Erdoğan (Şi-Er)

 Dedeelre yıllarca köy, kasaba gezerek dillerinin döndüğü kadar talibi irşat etmeye çalışmışlar. Sadece talibin gönlünde ne koparsa dedeye çıraklık ve hakkulla’ da deden bir çakma veilir. Dede de duasını verir yüzüne bakmadan cebine koyar. Şevki Demir (Şe-De)

 Verilir. Hamza Hoca Toraman (Ha-To)

 Dedelere hizmetelri karşılığında gücü nisbetinde hakullah verilir. Buna da hiç kimse zorlanmaz. Yusuf Çalışkan (Yu-Ça)

 ‘HAKULLAH’ hak etmek anlamındadır. Hak eden dedelere Hakullahları verilirdi. Çünkü hiçbir dedenin sosyal güvenceis yoktur, yaşamalrını sürdürebilmelri için hizmetlerini ifa edebilmelri için bu da gereklidir. Erzincan eski valisi Ali Kemali şöyle yazıyor. ‘’Seyit ve dedeelr halktan ‘Uma’ dedikleri armağanları alarak geçinirlerdi. Bu armağan eşya veya para olabilir, dini bir armağandır, miktarı belli olmayıp sevetine göre az veya çok olurdu’’ Yaşadığım bir olayı anlatmak istiyorum; Nikah için bir aileye gittim, varlıklı bir aileydi. Nikah kıymayı beklerken aralarında ki muhabette bir kişi ‘’efendim Alevilikte yobazlık avr’ dedi. Ben zaten sıkılmıştım konuşmalarından kendimi uzaydan gelmiş biri gibi hissediyordum. Ve sordum; Aleviliğin yobazlığı nedendir? Cevap; dedelerin hakullahı soru; sen hangi ocaktansın, rehberin, pirin, mürşidin kimdir? Cevap; bilmiyorum soru; öyleyse kime hakullah verdin? Cevap; ben vermedim rahmetli babam vermişt. .......yaşamadığı ve bir kuruş vermediği insanları yobazlıkla itham ediyordu, sözüm ona demakrattı, ilericiydi. Ve ben .çok üzüldüm, geleceğimi adına üzüldüm. Ali Rıza Uğurlu (Al- Uğ)

 Verirlerse bir yol parası verirler. (Nevzat Demirtaş(Ne-De))

 Dedele; Hakullah (çıralığ) diye bir rızayı lokma alırlardı.Kuranın Tövbe Suresinin (9) 103.ayetine göre: Enam 41.gibi.

Şöyle ki: Tövbe Suresi (9) 103.ayetinin Türkçesi; “Onların mallarından sadaka al ki, kendi nefslerini temizleyesin. O mal ile onları paklayasın. Onlara dua et. Çünkü senin duan onlar hakkında sukünete badidir. Allah semidir, (işiten)hakkıyla alimdir”buyurur. (Hüseyin Yalçın(Hü-Ya))

 Evet. (Mustafa Özer(Mu-Öz))

 

KUTSAL YER ZİYARETLERİ

 Tabiki ziyaret ederlerdi. 1964-1998 her yıl ziyaret ettim. (İsmail Türker (İs. Tü.))

Evet. Saymadım. (İsmail Yalçın (is. Ya.))

Evet. (Kazım Bayram (Ka. Ba.))

Maddi durumu iyi olanlar Abdal Musa, Hacı Bektaş Veil türbelerini ziyaret ederlerdi. Ben bir defa Hacı Bektaş’a ailemle kurbanı aldım gittim. Türbesini niyaz ettim. Ayrıca 1. Sümbül Efendi’de Hz. Hüseyin’in kızlarını ziyaret ettim. 2. Ykulu Baba Türbesini, 3. Yediler Türbeleri, 4. Elekli Baba, 5. Seyit Mehmet Baba, 6. Seyit Nizam Baba, 7. Seyit Musa, 8. Seyit Seyfulla, 9. Karaca Ahmet Türbelerini ziyaret etmişim. Her sene Muharrem Orucunu tutar ve saydığım Türbe Babaları ziyaret ederim. (Halil Buğa (Ha.Bu.))

 Ziyaret yapıyorlardı, bende 5-6 defa ziyaret yaptım. İnancım gereği. (Hasan Dedeoğlu (Ha. De))

 Eskiden de yeniden de bütün ulu evliyalar Hünkar Hacı Bektaşi Veli, Abdal Musa Sultan Veli, Baba Şah Ahmet Veli sultan gibi sayılı dergâhlalr ziyaret yapılır. Ben Hünkara 2 sefer gittim. İki sefer Veli Baba Sultan’ı ziyaret ettim. Şah Ahmet Veli sultan’ı her sene ziyaret etmekteyiz. Dedeleri ziyaret etmek ayetle sabittir. Evliyalar ölmezler dirilerdir, korkmayan ziyareti bilirlerder. Onun için ziyaret edilir kanısındayım. (Hasan Hüseyin Aslan(Ha. Hü. As))

 Eskiden vesait (ulaşım araçları) ve imkanlar kısıtlıydı. Bu nedenler her dede istediği zaman türbe yada yatırları ziyaret edemezdi. Buna rağmen ziyaretlerin yapan dedeler mevcuttu. Bu gün ise bu daha kolaylaşmıştır. Ben iki kere Abdal Musa Sultan’ı ziyaret ettim. Dört defa da Hacı Bektaş-ı Veliyi ziyaret ettim. Bu iki ziyaretmde semah ekibi ile demekçe bulundum. Fiilen programda yer oldım. Onun haricinde Hacı Bektaşı yılda bir defa ailece ziyaret ediyorum. Bunda yerimizin yakın olmasınında önemli yeri vardır,bu bizim için bir avantajdır. (Hasan Müldür(Ha. Mü)) (Ali Asker Müldür(A. As. Mü))

 Kutsal mekanları ziyaret ediyorlardı. Hacı Bektaş-ı Veliye ü kez gittim. Dini inanclarımız olduğu için, sevdiğim için ziyaret ettim. (Hasan Yasevioğlu(Ha. Ya))

 Imkanı oranında ediyorlardı. (Hasan Şanlı(Ha. Şa))

 Dedeler bir işi olduğu zaman ziyaretlere giderlerdi. Dilekleri olduğu zamanlarda, kutsal mekanlara gitmezlerdi istismarlar hariç. (Hıdır Yıldırım(Hı. Yı))

 Abdal Musa ve Hacı Bektaş bizden zahiren uzak oldukalrı için (Batinen gönüllerimizdeler) kendi bölgemizdeki yatır ve dergâhları ziyaret ederdik. (Hüseyin Kaplan(Hü. Ka))

 Edemiyorlardı. Sebebi; ulaşım sorunundan dolayı gidilemiyordu. Üç kere Abdal Musa’ya, üç kere Hacı Bektaş Veli’ye gittim. Keçeci Baba’ya 12 yaşından beri belli aralıklarla gittim. (Hüseyin Er(Hü. Er))

 Elbette icazetilerini tazelemek, kendini rapor etmek, eksiğini tamamlamak zorundadırlar bu nedenle günümüzde de sürdürülmesi taraftarıyım. Abdal Musayı bir defa, Hünkar Hacı Bektaşi Veliyi üç defa birincisinde dergi vb. satmak için diğerleri tövbe için kendimi bulmak, özümü bulmak için gitti, yani ikinciden sonra kendimi buldum kendimde.(Hüseyin Kırca(Hü. Kı))

 DedelerAbdal Musaya ve Hacı Bektaşa gididp hem ziyaret edip hem de görülüp talip üstüne gider bende çok defa gittim hem ziyaret ve görülmek amacıyla gittim. (Hüseyin Özgeoğlu(Hü.Öz)

 Eski dedeler birçok eren ve evliyanın türbelerini ziyaret ediyorlardı. Ben 5 defa Hünkar Hacı Bektaşa gittim. Ayrıca Şahkulu, Karaca Ahmet ve Emir Şeyh Yakup gibi kutsal kişilerin ziyaretine gittim. Bu ziyaretlerin sebebi bize dedilki görevini vermelerinden ve onları yakından tanımak. (Hüseyin Şahin(Hü. Şa))

 Evet sayısızca. Dua amacıyla(İbrahim Doğan(İb. Do))

 Dedeler kutsal kişilerin türbelirin ziyaret ederlerdi. Bende kutsal gördüğüm türbeleri ziyaret (sayısız) ettim. Içimden gelen hissiyatlarım. Gönül bağlarım. (İsmail Eker(İs. Ek))

 Evet giderlerdi. (İsmail Özcan(İs. Öz))

 Evet. (Kazım Kızılgöz(Ka. Kı))

 Hacı Bektaşi Veliyi her zaman, Abdal Musayıda(Mahmut Akbulut(Ma. Ak))

 Eskiden bu kadar ulaşım olmadğı halde ginede Hacı Bektaşa ve diğer ulu kişileri ziyaret edeyorlardı. Misal babamın dayısı Seyit Mahsüğnü Çelebilerden Cemalettin ulu soya zakirlik yapmış ve Cemalettin efendimiz Muhsüğnü isimin o zata komuş. Bir kere Hacı Bektaşa diğer türbeler üç sefer gidip kurban kesdik. Evliyalar ve gerçek erenler ölmez. Pir Sultan Gınzır Paşaya şöyle diyor; ben Musa sen Firavun ikrarsız şeytan lain bu kaçıncı ölmem hain Pir Sultan ölür dirilir. Işte görülüyorki gerçek erler evliyalar ölmez. (Mahmut Gökçe(Ma. Gö))

Maddiyeti iyi olanlar rızasından ne koptu ise ölçü yoktu, verirlerdi. (Mehmet Başpınar(Me. Ba))

 Abdal Musa ve Hacı Bektaşi Veli ehlibeyt soyundan oldukları için mekanları itikatı ve inancı olanlar eskiden beri süre gelen tavaflar arzu, özlem duyğuları hulusi niyet içinde olanlar bu makamları hac niyeti ile tavaf ederler. Biz fakir dedede Hacı Bektaş mekanın iki defa ziyarette bulundum anladım ve anlattım. (Mehmet Çelik(Me. Çe))

 Aleviler kırsal kesimde iken, bu dergah ve yatırları ziyaret etmek öyle çokta kolay değildi. Çoğu dedeler maddi imkansızlıktan dolayı bir vilayetten diğerine yaya yürümek mecburiyetinde kalırlardı. Madden imkan sahibi olan dedeler bu dergah ve yatırları ziyarete giderlerdi. Gidemeyenler de cemaatlarında ve de gönüllerinde bu ulu zatları hazır ve nazır görürlerdi. Bölgemizde bulunan yatırlardan en çok ziyaret edilen Harputta Fetih Ahmet Baba ve Pertek-Hozat arasında bulunan Sultan Hıdır idi. Babamlar, Fetih Ahmet Babaya kurban götürüp ziyaret etmişler, fakir dünyaya gelmiş. Biz Elazığ’dan ayrılana kadar her yıl bir kurban götürüp Fetih Ahmet Babayı ziyaret ederdik... Kendim, 1985 den itibaren her yıl bahsettiğiniz kutsal mekanların ziyaretinde bulunmaktayım. Bu ziyaretlerin sebebi, “felsefi ve ruhanî”dir. Bu Ulu zatların yüzü-suyu hürmetine, ziyaretçiler Tanrıdan dilekler dileyip “İç huzura” kavuşmağa çalışırlar...Fethi Erdoğan (Fe-Er)

 Eskiden dedeler senede bir defa Hacı Bektaşi ziyaret ederler idiler.Abdullah Ceylan (Ab-Ce)

 Evet. Onlardan ibret almak için ziyaret ettim.Abdullah Tayyaroğulları(Ab-Ta)

 Eski dedelerden birbirlerini ziyaret edenlerde var, etmeyenlerde var. Kutsal mekanları ziyaret etmek sevaptır. Çevremizdeki kutsal yerleri ziyaret ederim. Inandığım için ziyaret ederim.Ahmet Karanfil(Ah-Ka)

 Eskiden Hacı Bektaş tekkesi ziyaret edilirdi. Sayamayacağım kadar çok ziyaret ettim. Allah rızası için gittim.Ahmet Turgut(Ah-Tu)

 Koşullar ve şartlar gereği yakınlarındaki türbeleri ziyaret edebiliyorlardı. Hacı Bektaş Türbesini birdefa diğer türbeleri birçok defa ziyaret ettim. Dilek, kurban, özünde inanç amaçlardandır. Ali Doğan(Al-Do)

 Dede olan Hacı Bektaşı ziyaret etmeli.Ali Metin(Al-Me)

 Eskiden insanlar türbe ziyaretine gidemiyordu. Çünkü maddi imkansızlık vardı. Para yoktu.kitap yoktu ben gidiyorum. Hacı bektaşi veli hasan dede karababa türbeyi ziyaret etmek bir dedenin geçmişine sahip çıktığı göstergesidir. Ali Osman Bozdemir(Al-Bo)

 Kutsal kişilerin türbeleri ziyaret edilirdi. Bende birçok defa imkanlarım ölçüsünde bu tür kutsal yerleri ziyaret etmeye çalıştım. Şu ana kadar hacı bektaş veli türbesini, hayrani türbesi ve bunun dışında da birçok kutsal türbeyi ziyaret ettim.Bertal Yıldırım(Be-Yı)

 Evet ederlerdi. Ben devamlı ziyaret ediyorum. Sayısı belli değil. Aşkından ziyaret ediyorum.Celal Yüksel(Ce-Yü)

 Abdal Musa ve Hacı bektaşa gidenler olmuştur. Fakat bizim ev kutsal sayıldığı için kurbanlar ve lokmalarla ziyarete gelirlerdi. Fakat yinede ceddimiz Ağuçan’ın türbesi, üryan hızır’ın türbesini ziyaret ettim. Bir kere koca seyitin türbesinide ziyaret ettim. Ayrıca köydeki babam,dedem ve dedemin babası seyit ismail’in türbelerini ziyaret ettim.Cemal Güler(Ce-Gü)

 Evet. 5 kere.Cemal Mutluer(Ce-Mu)

 Imkanı olanlar ziyaret yapardı. Bende imkanım dahilinde bazı dergahları ziyaret ettim. Hepsinede manevi itikatım için gittim.Cemal Sevin(Ce-Se)

 Eski dedeler  imkanı olan kişiler bu dergahları ziyarete giderdi. Ben iki defa Hacı Bektaş velinin türbesini ziyaret ettim. Benim gidişimin sebebi adak kurbanı görtürdüm.Çelebi Eken(Çe-Ek)

 Evet. Imkanlar dahilinde. Çok kez ziyaretlerde bulundum. Dilek ve ricalarda bulunmak için afdilemek amacı ile.Divane Ay(Di-Ay)

 Eski dedeler Hacı Bektaş-ı Veliyi mutlaka ziyaret ediyordu. Çünkü orası mürşit kapısı idi. Ben, Hacı Bektaşi velinin türbesine seceremi çıkarmak için 1993 de ve daha sonra 4 defa daha ziyaret amacı ile gittim. Seyid Gazi, haydar-ı sultan mevlana,hasan dede,keçeci gibi yerlere ziyaret amacı ile gittim.Elvan Çelen(El-Çe)

 Evet ziyaret ederlerdi. Bende ettim. Ehl-i Beyt soyundan geldikleri için.Feyzi Erdoğan(Fe-Er)

 Evet ediyorlardı. Birkaç defa gittim özel nedenler.Hasan Akkaya(Ha-Ak)

 6 def Hacı Bektaşi veliye gittim. Kağıdımı mühürlettim. Keçeci babaya, kul hümmete,eraslana giderim. Muharrem Arslan(Mu-Ar)

 dedeler eskiden de Abdal musa ve Hacı Bektaş veli gibi daha başkada türbeleri ziyaret ederlerdi. Bende abdal musa türbesine 6-7 defa gittim ama Hacı Bektaş velinin türbesine gittiğimin sayısını bilemem çünkü 40 senedir. Giderim ayrıca bir çok yatırın türbesini ziyaret ettim. 6/7 sene evvelde Hz.Ali  nin Hz.Hüseyin in hz.abbasın hz.imam musa kazımın hz.imam takinin hz.zeynelin imma azamın abdul kadir geylaninin müslüm bin akilin ve oğullarının Hz.Ali  nin evini de ziyaret ettim. Ziyaretimin amacı inancımdan kaynaklanıyor. Murtaza Dinçer(Mu-Di)

 Eskiden dedeler abdal musa ve Hacı Bektaş gibi kutsal kişilerin mekanlarını ziyaret ederlerdi. Kendim dört fefa Hacı Bektaş a iki seferde abdal musaya ve çeşitli türbeleri ziyaret etmişimdir. Nedenlerine gelince, bizim mürşidimizdirler. Senede bir iki sefer ziyaret edilirler. Kurban kesilir.Musa Çetinkaya(Mu-Çe)

 Evet. Imkansızlıklar nedeniyle gidemedim.Mustafa Başaran(Mu-Ba)

 Eskiden dedeler abdal musa Hacı Bektaş gibi kutsal yerleri ziyaret edenlerde vardı etmeyenlerde vardı. Gitmemişken kendini onlardan benim ecdadınm onlardan üstün diyenlerde var. Bense 17 türbe gezdim. Hacı Bektaşı veliye ise her sene gidiyorum. Orayı ziyaret etmeyen dedelerin, babaların tacı delik tarığı murdar yediği lokma haramdır. Mustafa Doğan(Mu-Do)

 Hünkar Hacı Bektaş veli *****-karaca ahmet vb. inançtan dolayı.Mustafa Güler(Mu-Gü)

 Evet.Mustafa Güvenç(Mu-Gü)

 Evet. Ziyaret.Nesimi Demir(Ne-De)

 Eskiden olduğu gibi bugünde Hacı Bektaş veli ve Abdal musa gibi zatlarımızın türbelerine bizlerde her yıl gidip ziyaretleremizi yapmaktayız. Ziyaret sebebimize gelince o zatların varlığını ve dünya insanlığına yapmış oldukları hizmetleri dünya kamuoyuna duyurmak anlatmak ve bilmediklerimizide oralara gelen alim kişilerden öğrenmektir. Ayrıca birlik ve beraberliğimizi tek yürek, tek yürek olduğumuzu Türkiye Cumhuriyetinde bunca zamandır görmezlikten gelinen alevi bektaşi toplumunun var olduğunu hemde büyük bir potansiyel olarak bütün engelleri sevgi yoluyla aşabilecek bir güç olduğunu devlet büyüklerimize kanıtlamaktır.Niyazi Arslan(Ni-Ar)

 Ediyorlardı. Çok. Hastalık,rahatsızlık, türbeleri ziyaret etmek bize vaciptir. Türbeler bizin için her zaman rıza kapısıdır. Nuri İmre(Nu-İm)

 Ederlerdi.Paşa Akkaya(Pa-Ak)

 Dedeler ekiden Hacı Bektaş dergahına gider ve oradan gerekli nasihatları alıp icaretini alır ve taliplere cem ve görgü yapmaya giderler. Ben beş kez Hacı Bektaş ı bir kez seyyit battal gaziyi ziyaret ettim.Remzi Erdoğan(Re-Er)

 Dedeler eskiden abdal musa ve Hacı Bektaş velinin kutsal mekanlarını ziyaret ederlerdi. Çünkü dedeler icazeti oradan aldıkları için ben o kutsal yerleri ziyaret edemedim.zaten o benim için büyük saygı duyduğum mekandır.Rıza Aslan(Rı-As)

 Eskiden dedeler Hacı Bektaş veli ve abdal musa hazretlerine ziyarete giderlerdi. Ben 10 seferin üzerinde Hacı Bektaş veli hazretlerinin mekanını ziyaret ettim. Ayrıca şamda sıddı zeynep ve o havale de bulunan ehlibeyt soyundan gelenlerin hepsini ziyaret ettim nedeni ehlibeyte sevgi ve saygımdan dolayı.Rıza Büyükşahin(Rı-Bü)

 Eski dedeler böyle kutsal abdal musa Hacı Bektaş veli gibi zatların mekanlarını ziyaret edemezlerdi. Çünkü eskiden vesayıt, sağlık,fakırlık yüzünden çok gidilmezdi. Yalnız cevremizdeki kutsal mekanları hiç olmazsa senede bir defa ziyaret ederim.Rıza Özer(Rı-Öz)

 Eski dedelerimiz hacı Bektaş derneğini ziyaret ederlerdi. Hatta elimizde Hcri 1273 yılına da Köse Süleyman evlatlarıdan İsmail dedeye verilen bir Berat İcazatnamesi mevcuttur. İsmail dede o tarihte Hacı Bektaş dergahını ziyaret etmişlerdir. Ben Hacı Bektaş türbesinin ziyarete ttim. İnşallah en kısa zamanda da Abdal Musa Hazretelrini ziyaret ederim. Ziyaretin sebei bence bir nevi haçtır. Seyfi Oğuz (Se-Oğ)

 Eskiden dedeler hayvan sırtında taliplerini güçlükler dolaşıyorlardı, sadece yöremizdeki türbe ve yatırlara gider dudumu iiy ise veya adağı varsa kurban keserlerdi. Ben Hacı Bektaş’ a bir kez gittim. Nedeni o bölgede erenelrin yaşamış olmasından kaynaklanıyordu. Dost eşiğine niyaz bizim erkanımızdır. Şinasi  Erdoğan (Şi-Er)

 Dedeler kutsal kişilerin türbeyi ziyaret edende var etmiyende var, birkaç türneyi ziyarrte ettim. Şevki Demir (Şe-De)

 Ederlerdi. Hacı bektaş-ı ziyaret ettim. Hamza Hoca Toraman (Ha-To)

 Mümkün olduğunca kutsal yerlere ziyaretler yaptım. Bir kere Hacca gittim, Kerbela’ ya, Hz. Ali, Hz. Hüseyin türbelerine, Hacı Bektaşi Veli’ ye, Mevlana’ ya ve birçok zatalrın türbelerini ziyaret ettim. Yusuf Çalışkan (Yu-Ça)

 Eskiden dedelerin kutsal yerleri ziyaret etme imkanı yoktu. Genelde kendi yöresindeki ziyaret yerlerine gidilirdi. Hacı Bektaş, Abdal Musa için köylerimizde kurban kesilirdi. Tüm köy ortak bir kurban alıp onu büyük bir inançla kerer yenilirdi. Cemler yapılırdı. ‘Biz o velileri korkusuz yarattık, onlarad korku yoktur’’ diye buyuruyor. Yunus Suresi Ayet 62 ...Biz Alevilerde o korkusuz velilere yüz sürer adak adardırk. Ahcı Bektaş, Abdal MUSa ‘ nın nerede olduğunu bilmezdik aam onlar içimizde bir umut bir yücelikti. Şimdi görüyorum ve Türkiye genelini dolaşıp ziyaret ediyorum o zaman üzülüyorum. Çünkü oralar piknik yeri, içki içme yeri yapılmış ziyaret bu olamaz. Ben buralara hiç gelmeseydim de içimdekilerle yaşasaydım diyorum çok zaman.  Ali Rıza Uğurlu (Al- Uğ)

 Vesait yoktu. Sevgi ile ziyaret yapılır.(Nevzat Demirtaş(Ne-De))

 Her Alevî Bektaşi Abdal Musa ve Hünkar Hacı Bektaş Veli’yi ziyaret eder. Sanıyorum son yıllarda görevim icabı sık sık ziyaret etmekteyim. Genelde Alevî kültürünün pirleri olup törenlere ziyaret dışında, Anadolu Erenleri inceleme ve araştırma yönünden de ziyaretlerimiz olmuştur. (Hüseyin Yalçın(Hü-Ya))

 Evet eden olurmuş. Bizde Haydar Sultan’ı, Hasan Dedeyi, Ahu Evran’ı, Mevlana’ya, Hacı Bektaş Veli’yi ziyaret ettik. (Mustafa Özer(Mu-Öz))

 

Yorum ekle


Güvenlik kodu
Yenile