KASIM KURBANI ETKİNLİĞİ (2012)

AYHAN AYDIN

Geleneksel olarak her yıl düzenlenen ve Batı Trakya’daki en önemli Alevi Bektaşi etkinliği olarak kabul edilen “Mursal” Kurbanı bir başka ismiyle Kasım Kurbanı, 11 Kasım Pazar günü, Seyyid Ali Sultan Dergâhı yakınlarındaki Mursal Sırtı’nda gerçekleşti.

Rumeli’de (Balkanlar)’daki en eski ve önemli Alevi - Bektaşi dergahını kuran (ocağı) Seyyid Ali Sultan’ın 1354’lerde bölgeye gelip buraları fethettiğini tüm tarihler yazmaktadır.

Alevilerin-Bektaşilerin dünyadaki en önemli inanç merkezlerinden birisi olan, Seyyid Ali Sultan evlatlarının yani seyyidlerin de hizmet ettiğini bildiğimiz ama aynı zamanda dünyanın en büyük Mücerretlik Erkanı’nın uygulandığı yani Bektaşiliğin de en büyük merkezlerinden olan Seyyid Ali Sultan (Kızıldeli) Dergahı (Ocağı) Ruşenler Köyü sınırları içinde bulunuyor ve bu etkinlikleri Seyyid Ali Sultan Koruma Heyeti Derneği bölge halkı adına yürütüyor.

Seyyid Ali Sultan’ın oğlu Mursal Bali’yi anmak için düzenlenen bu seneki kurban etkinliğine; Edirne Valisi Hasan Duruer, T.C. Gümülcine Başkonsolosu Osman İlhan Şener, Edirne Belediyesi Başkan Yardımcısı Ertuğrul Tanrıkulu, Edirne Borsası Başkanı Mustafa Yardımcı, Edirne Müftüsü Ömer Taşçıoğlu, Cem Vakfı Halkla İlişkiler Biriminden Gazeteci Ayhan Aydın, Cem Vakfı Edirne Şubesi Başkanı Mustafa Çetin Dede, Güney Bulgaristan Alevi-Bektaşi Derneği Başkan Yardımcısı Merdenur Recep,  Gümülcine S. Müftüsü İbrahim Şerif, Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği Asbaşkanı Osman İsmail, Kozlukebir Belediye Başkanı İbrahim Şerif, Kozlukebir Belediyesi “Toplumsal Hareket” Başkanı Saadettin Şakir Hüseyin, Seyyid Ali Sultan Dergâhı Koruma Vakfı Başkanı Ahmet Karahüseyin, Seçek Azınlık Eğitim ve Kültür Derneği Başkanı Ali Pencal’ın yanısıra kalabalık bir soydaş topluluğu katıldı.

Etkinlik katılımcıların Mursal Sırtı’nda yer alan  Mürsel Bali’nin türbesini ziyaretleriyle başladı. Katılımcılar daha sonra da Seyyid Ali Sultan Dergâhı’nı ziyaret etti.

Etkinliğin sonunda da Seyyid Ali Sultan Koruma Vakfı tarafından katılımcılara yemek ikram edildi. Yemekte yapılan konuşmalarda, Vakıf Başkanı Ahmet Karahüseyin tüm katılımcılara teşekkür etti. Ayhan Aydın, Seyyid Ali Sultan’ın bölgeyi İslâmiyet’e ve Türlüğe açtığını;  Türkiye, Bulgaristan ve Yunanistan’daki Alevi topluluklarının özellikle inanç önderlerinin  bir toplantıda bir araya gelmelerini önerdi. Edirne Valisi Hasan Duruer Dergaha her türlü desteği vermeye hazır olduklarını belirtti. Gümülcine Müftüsü İbrahim Şerif, bu tür eserlerin yaşatılması gerektiğini vurguladı. Yemek sonrası ise Mümin Pireli ve arkadaşı tarafından Seyyid Ali Sultan hakkında yazılmış bir nefes söyledi.

Etkinlik Edirne Valisi Dururer’e, Gümülcine Müftüsü İbrahim Şerif’e, Ayhan Aydın’a, Rodop Rüzgarı Dergisi Sahibi İbrahim Baltalı’ya, Seçek Derneği Başkanı Ali Pencal v.d. kişilere katkılarından dolayı plaket verilmesiyle sona erdi.

 MURSAL KURBANI*

Seyid Ali Sultan’ın vefatından sonra iki oğlu kalmıştı; Resul Bali ve Mürsel Bali. Babalarının vefatı üzerine büyük oğlu Resül Bali Nevşehir’deki Hacı Bektaş Dergâhı’na çağrılmış ve  posta oturmuştur. Küçük  kardeşi Mürsel Bali de Dimetoka’daki dergâhta irşada devam etmiştir. Resul Bali’nın ölümünden sonra kardeşi Mürsel Bali Dimetoka’daki Hacı Bektaş Dergâhı postuna oturmuş ve bu görevi 1441-1484 yılları arasında 44 yıl her iki dergahta da sürdürmüştür. Ancak hayatının son dönemlerinde Dimetoka Dergâhı’nda bulunduğu sıralarda rahatsızlanarak vefat etmiş ve babası Seyyid Ali Sultan yakınına defnedilmiştir. Bu gün Mursal Sırtı’nda düzenlenen etkinlik-kurban bu önemli zatı anma niteliğindedir. *Dünden Bugüne Seyyid Ali Sultan Dergâhı ve Osmanlı Eserleri / Mehmet KOÇ

Bölgeye yaptığı ziyaretlerle tanınan Gazeteci Ayhan Aydın’a göre Seyyid Ali Sultan Dergahı’yla ilgili acilen şunlar yapılmalıdır:

• Dergahın Yunanistan’daki ve Balkanlar’daki önemine binaen burasının bir merkez olduğu ortaya konulmalıdır, bu halka bir kez daha anlatılmalıdır, Yunanistan’daki, Bulgaristan’daki, Türkiye’deki, Avrupa’daki ilgili kurumların işbirliğinin önü açılmalıdır.

• İlk önce Yunanistan’da, Bulgaristan’da, Türkiye’de vd. Yerlerde yaşayan bu ulu dergaha-ocağa gönül vermiş, bu yola hizmet eden tüm dede, baba, aşık, ozan, zakir, gibi geleneği yaşatanların mutlaka bir araya getirilmesi gerekmektedir. Bu vesileyle birbirinden kopuk, habersiz veya sorunları olanlar buluşturulmalıdır. İlk önce bir tanışma, kaynaşmayla; farklılıkların, sorunların ortaya dökülmesi gerekmektedir. Bu konuyla ilgili acilen bir toplantı düzenlenmelidir. Sonrasında bu büyük geleneğin nasıl yaşatılacağı, dergahla, yolla ilgili problemlerin aşılması için yapılacaklar tartışımalıdır. Çünkü öğrendiğimiz ve gördüğümize göre buraya her kesimden insan ziyaret eder olmuştur. Ama ayrı ayrı ziyaretler, anlatılar, yorumlar sorunların çözümene fazla bir şey katmamaktadır, ayrışımlara zemin hazırlamaktadır.

• Seyyid Ali Sultan (Kızıldeli) Dergahı/Ocağı ve bu gelenekle ilgili yayınların tümünün bir araya getirilmesi gerekir. Seyyid Ali Sultan (Kızıldeli)’den, bu dergahtan, sürekten, cemden bahseden tüm yazılı belgeler, erkannameler bir araya getirilmelidir. Varsa insanların ellerinde bulunan Dergahla (Ocakla) ilgili kitaplar veya buradan giden eserlerin toparlanmasına çalışılmalıdır.

• Alevi Bektaşi sözlü geleneği içinde bariz bir şekilde çok özel bir yeri olan Seyyid Ali Sultan (Kızıldeli)’yle ilgili söylenen tüm nefeslerin, deyişlerin, şiirlerin toparlanması, derlemelerin yapılması gerekir.

• Seyyid Ali Sultan (Kızıldeli)’yle ilgili bilimsel araştırma yapacaklar desteklenmelidir.

• Dergahın çok büyük bir restorasyona ve ihtiyaç duyulan yeni bazı binaların usulune uygun bir şekilde yapılmasına ihtiyac vardır. Bu konuda projeler üretilmelidir.

• Dergah’ın elinden çıkan, yok edilen, edilmek istenen tüm mal varlığının envanteri çıkartılmalıdır. Şu anda temelleri kalan Dergaha ait köylerin yerleriyle ilgili hiçbir çalışma yapılmamıştır.

• Çok kısa sürede yapılması gereken bir iş de bir büyük mucize eseri, Yunanistan’da tahrip olmadan bugüne kadar gelen, Dergahın (Ocağın) tarihi ve inançla ilgili büyük ipuçları verecek yüzlerce mezar taşının okumalarının yapılması gerekir.

• Bu büyük pir ve dergahla ilgili uluslararası bir sempozyum düzenlenmelidir. Bu vesileyle Seyyid Ali Sultan (Kızıldeli) ve Dergahla (Ocakla) ilgili bilinmeyen birçok bilgi gün yüzüne çıkabilir.

• Dursun Gümüşoğlu’nun hazırladığı Sadık Abdal Divanı’nda olduğu gibi, bu merkezden çıkan ozanların, dede ve babaların eserleri aranıp bulunmalı, yayınlanmalıdır.

• Alevileri-Bektaşileri bu yörede, bu dergah çevresinde, köylerde asimele etmek isteyen zihniyetle mücadele edilmelidir.

• Önemli oranda önyargıların canlılığını devam ettirdiği bölgedeki Sünni İslam inancını benimseyen soydaşlara Alevilik, Bektaşilik, Seyyid Ali Sultan hakkında bilgilendirici semineler verilmeli, söyleşiler düzenlenmelidir.

• Sünni İslam inancının temsilcileri olan müftü ve hocalarla temasa geçilip, ayrımcılıkların ortadan kalkması için çaba gösterilmelidir.