DEDELERİN ALEVİLİKLE İLGİLİ SORULARIMIZA VERDİKLERİ YANITLAR 13. BÖLÜM

(Ayhan AYDIN’ın hazırladığı sorulara 16/18 EKİM 1998 CEM VAKFI ANADOLU İNANÇ ÖNDERLERİ BİRİNCİ TOPLANTISI Öncesi Ve Sonrası Dedelerin Toplu Cevaplarıdır)

Aşağıda, Alevi Dedelerine yönelttiğimiz sorulara karşılık onların verdikleri yanıtlar hiçbir müdahale olmadan olduğu gibi verilmiştir.

DERLEYEN: AYHAN AYDIN, 1998

 CEMDE KURAN

 Cem içinde Kur’an başta gelir. Euzubesmele gelir ki Kur’an’dan okunacak ayetler cem ayinlerinde bellidir. Saka suyu dağıtılırken, çırağ yakarken yakarken elbetteki okunacak ayetler sahhi ve gerçektir. (İsmail Türker (İs. Tü.))

Kur’an Allah’ın kelamı’dır. Buyruk. (İsmail Yalçın (is. Ya.))

Kur’an cemin temelidir. (Kalender Topalcengiz (Ka. To.))

Kutsal kitap. (Kazım Bayram (Ka. Ba.))

Cemde Kuran’ın ayetlirenden kesitler okunur. (Halil Buğa (Ha.Bu.))

 Kur’an Cem birleme sırasından el suyundan sonra ve lokma dan önce el suyundan sonra da Kur’an okunur. Kur’an dinin esasıdır, Duvaz imamda cem sırasında bazı hizmetlerden sonra zakirlerce okunur. Hz. Muhammed’in size iki emanet bırakıyorum, biri kur’an diğeri Ehlibeytimdir. Hadisine duvzada mecburidir. (Hasan Dedeoğlu (Ha. De))

 Cem içinde kuranın yeri çok önemlidir. Cemin he hizmeti Kuranla sabittir kurban dualama, çırak yakma, post serme, sitemden geçirme, penç vurma hepsi kuranla sabittir. Kuransız cem olmaz kuran benim kanatımca peygamberimizin lisanı ile bir kanundur, bir nizamnamedir. Hz. Muhammed bir dil bilen bir adam, sayılır iki dil bilen iki adam sayılır. Cemlerimizde Kuran okunur tecümeside türce bililrsek nurun alanır olur. (Hasan Hüseyin Aslan(Ha. Hü. As))

 Kuransız Alevîlik olmaz ama kur’ansız cem olur. Biz cemlerimizde deyişlerimizi, dualarımız, Türkçe okuyoruz. Onun için Kuran-ı Kerimi getirip de o cem de reklamını yapmıyoruz. Bilindiği gibi cemlerimizde ve ibadetlerimzde Allah-Muhammed-Ali ve Ehlibeyt’ten, onlara olan inancımız ve sevgimizden bahsederiz. Kuran’da da bunlardan bahsettiğine göre zatne bizim cem de söylediğimiz her şey (dualar,deyişler, semahlar vb( Kuran(ın özünü anlatmaktadır. Kuran-ı Kerim dört kutsal kitaptan biridir. Eğer Hz. Muhammed’e inanıyorsak Kuran’a inanmamız gerekir.(Hasan Müldür(Ha. Mü)) (Ali Asker Müldür(A. As. Mü))

 Kuran’ın yeri; bazı ayetleri okunur. Olamaz. Allah’ı ve sözlerini anlatır. (Hasan Yasevioğlu(Ha. Ya))

 Tabi ik yol erkan hep kurana bağlanmış kuran okunmuyor. Fakat erkanda ayetler okunuyor. (Hasan Şanlı(Ha. Şa))

Cem de söylenen her siz mutlaka Kuranda kaynaklanır. Buna rağmen cemde uygulanan islam dinin ibadet yasaları değil, geleneklerdir. Örf ve adetlerdir. Alevîlik Kuran’sız olamayacağı için mutasavvıflar şeriat kapısın birinci koşul olarak kabul etmişlerdir. Cemler de kuran’nın yeri sadece dua ve telkindir. (Hıdır Yıldırım(Hı. Yı))

 Cem içinde Kuranın okunması, kuran bir öğüttür. Kuranın tamamı nasihatl adoludur. Bu yüzden cem esnasından iligili ayetelri okuyup anlatmak lazımdır. Örneğin ali imran suresinin 113. Ayeti kerimesi şöyle “Ey Muhammed kitap ehlinin hepsi bir değil içlerinden bir zümre geçeleri secdeye kapanarak Allahı zikrederler işte onlarla ol diyor.” Bu cemlerimize işaret ediyor. Bununla ilgili cemde Kuran ayetleri ile açıklama zarureti olduğu zaman ilgil ayet okunur. Yoksa Kuran okumanın gercği yok. Kuransız Alevîlik olamaz. Kuran benim için Alevîlik ile et tırnak misalidir, birbirinden ayrılmaz. Alevîliğin A’sı ile başlar İ’si ile biter. (Hüseyin Kaplan(Hü. Ka))

Cem Ehlibeyit yolu olur. Kuran ehilbeyitten ayrılmaz. Cemde Kuran’sız olmaz. (Hüseyin Er(Hü. Er))

Kuransız cem olmaz yada duasız cem olmaz ve elbetteki cemde kurandan ayetler, hadisler okunmaktadır. O yasa ve kuralların vazgeçilmez unsurudur. (Hüseyin Kırca(Hü. Kı))

 Cemde Kuranın önemi büyüktür. Ber dedenin okuduğu yani cem esnasında okunan Kurandan alınan ayetlerdir. Sonra zakirini okumuş olduğu deyiş ve duaz İmamlar da kurandan alınmış ayetler söyler. (Hüseyin Özgeoğlu(Hü. Öz))

 Kuransız cem yürümez. Cemde Kuran daki bilgileri Alevîlere iletilir. Kuran-ı kerimin bütün dedelere örnek olması ve içindeki bilgilerin mutlaka iletilmesi ve aracılık yapması gerekir. (Hüseyin Şahin(Hü. Şa))

 Onun buyruğuna göre yürütülür. Hayır, gerçek Kurandan bahsediyorum. Emevi, Abbasi ve Muaviye yezit taraflarının yaptığı yorundan hariç gerçek Kuran bizim Abu Cedimize inmiştir, kopuk olamayız.(İbrahim Doğan(İb. Do))

 Cem içinde kuranın önemi çok büyüktür. Bizim yaptığımız ibadetimiz kuranın hükümleri gereğincedir. Kuransız ve ehlibeyitsiz Alevîlik olmaz. Kuran yol göstericidir. (İsmail Eker(İs. Ek))

 Cem Kuranda ilham almalı ve cem kuransız olmaz Kuransız Alevîlik olmaz, olması mümkün değildir.bende kuranın önemi büyüktür. (İsmail Özcan(İs. Öz))

 Kutsaldır. (Kazım Kızılgöz(Ka. Kı))

 Kuran’ın cem içinde her türlü rolü vardır. olamaz. Kuran Alevîlik için büyük önem taşıyor. Büyük bir makamdır. (Mahmut Akbulut(Ma. Ak))

 Cem içinde Kuranın yeri büyüktür. Evvel kapı şeriat, Alevîlikte dört kapı kırk makam var. 1- Şeriat, 2- Tarikat, 3- marifet, 4- sırrı hakikat. Kuranda Muhammed Mustafa ve Aliyel Murtazanın ve hanadanı ehlibeyit hakkında bir çok ayet var. Alevîlikte bunca deyiş duazımamlar geçiyor. Işte bu ayetlerden biri levlake levlak lamenna halektül eflak. Cenabı Allah buyuyor. Türkçesi ya habibin sen ve ehlibeytin olmazsa idi bu dünyayı yaratmacaktım. Sizlerin yüzü gözü suyu hörmetnie yarattım. (Mahmut Gökçe(Ma. Gö))

Cem içinde Kuran-ı Kerimin elbette kıymetli değeri vardır. kuran-ı Kerim dinin anayasasıdır. Ehlibeyti bildiren ayetler varır. Kurannı hukuka ait kısmını ahlak fazileti bildiren ayetlerden konuşulur, delilin uyanması erkan çalınması, çorapların çıkaralması, kurban tekbiri hepsi ayetelre dayanır. Bilen dedeler bunlaraı yeri geldikçe harfi harfine eksiksiz olarak yapar. (Mehmet Çelik(Me. Çe))

 Kur’an “yol” gösterici ve müşkülleri çözmekte bilgi verici ilahi bir temel yasadır. Cemlerde yürütülen erkan hizmetleri ve cem-cemaatının sosyal, kültürel ve ilahi yaşam tarzları, kaynağını Kur’andan almalıdır. Böyle olunca, Kur’ansız cem ve Alevilik olamaz.Fethi Erdoğan (Fe-Er)

 Her cemde kuranın ayetleri vardır.Abdullah Ceylan (Ab-Ce)

 Kur’ansız cem olmaz.Abdullah Tayyaroğulları(Ab-Ta)

 Cemlerde Kur’an ayetleri okunur. Cemin ekamına göre ayetler okunur. Cemin sonunda Fatiha süresi okunarak cem tamamlanır. Kur’an bütün islam alemin rehberidir. Kur’ansız cem ve alevilik olamaz. Kur’an rahmettir. Kur’an cemlerde rehberdir.Ahmet Karanfil(Ah-Ka)

 Cemde Kur’an ‘ın yeri vardır. Ilgili süreleri okunur. Kur’an olmasa Alevilikte cem de olmaz.Ahmet Turgut(Ah-Tu)

 Dedeler birer canlı Kur’andır.Gereğini yapar.Ali Canpolat(Al-Ca)

 Kur’ana bağlı olmakla; Kur’an-ı tamamen uygulamıyoruz, ama Kur’ansız da olamayız. Cemlerde Kur’andan sureler okunur. Ali Doğan(Al-Do)

 Evvela bir Kur’an okunur. Cem öyle yapılır. Ali Metin(Al-Me)

 Şöyle diyelim cem içinde kuran kuran içinde cem ikisini birinden ayırmaya kalkarsanız kuran cemi tamamlıyan basamaklar diye düşünüyorum. Ali Osman Bozdemir(Al-Bo)

 Kur’anın bir hak kelamı vardır. bu nedenle önem taşır. Cemde Kur’andan ayetlerde okunabilir. Yapılan cemler Kur’ana aykırı değildir. Bertal Yıldırım(Be-Yı)

 Yolumuzun özüdür. Nefeslerimiz kadir. Celal Kami(Ce-Ka)

 Cemde kur’an yoktur. Hatayı beyitleri var.Celal Özkan(Ce-Öz)

 Ayet okunur. Kuran olmadan cem süremez. Kuransız hiçbirşey olmaz. Allahın keramıdır. Bizim kitabımızdır. Kuran olmadan cem de olmaz.Celal Yüksel(Ce-Yü)

 Kur’an müslümanlığın özüdür, birinci derecede rehberidir, uyarıcıdır. Onun için cemde Kur’an başka kısa bir süre olarak okunur. Konuşma sırasında da Kur’anın ayet ve meali cemaate anlatılır. Cemal Güler(Ce-Gü)

 Ayet okunur.Cemal Mutluer(Ce-Mu)

 Cemde Kuran yeri vardır. Kuransız alevilik olmaz. Kur’an bize doğru yolu hakkı ve hakikatı gösterir.Cemal

Sevin(Ce-Se)

 Cem içinde Kuranın yeri vardır. cem içinde bazı kuran sureleri okunur. Mesela Nur suresi delil yanarken okunması gerekir. Kuransız alevilik olmaz. Kuran doğruluğu, dürüstlüğü insanlar için bir öğüt kitabıdır.Çelebi Eken(Çe-Ek)

 Kur’an asıldır. Cemlerimizde Kur’an bayan okunur. Sefa okunması lazım. Kur’ansız alevilik olmaz. Divane Ay(Di-Ay)

 Kur’ansız cem ve alevilik olmaz. Kur’an dinin anayasasıdır. Ancak, bunun arapça okunması şart değildir. Cemlerde Kur’an’ı türkçe olarak anlatırız. Bizim anlayışımıza göre Hakk aşıklarımızın bu güne kadar söylemiş olduğu deyişleri, duazları ve mersiyeleri Kur’andır.Elvan Çelen(El-Çe)

 Cem Kur’anı Kerime göre yürütülür. Kur’ansız ne cem olur, ne Alevilik olur, nede İslamiyet olur. Hz.Muhammed (S.A.V.) mürşidimiz, kur’anı kerim rehberimizdir. Feyzi Erdoğan(Fe-Er)

 Olmaz.Halil İbrahim Dişli(Ha-Di)

 Cem içinde Kur’anın yeri ûlvidir. Allahın ayetlerini beyitlerini dile getirir. Hayır olamaz. Allahın birliğini,resulun hakklığını, Alininde veli’liğini bildirir ve ispat eder. selavatini getirir.Hasan Akkaya(Ha-Ak)

 Kur’ansız cem olmaz. Kur’an okutuyoruz. Geçmişlerin ruhuna Kur’anı okutuyoruz. Iki emanetin biri Kur’andır.Muharrem Arslan(Mu-Ar)

 Cem içinde sazlar eşliğinde duvaz imam okunur. Secdeye inildiği zaman cem duaları ile birlikte kur’anda ayette okunur. Kur’an islamın anayasasıdır. Kur’an Ehl-i Beyt ile eş değerdedir. Kur’ansız Ehl-i Beyt olamaz. Ehl-i Beytsizde alevilik olamaz. Kur’an Ehl-i Beyt aleviliğin özünde vardır.Murtaza Dinçer(Mu-Di)

 Kur’ansız cem olmaz. Okuduğumuz ayetler hep kurandandır.Musa Çetinkaya(Mu-Çe)

 Kur’anda ehli beyt sevgisi, insan hakları var. Hayır. Yol göstercidir.Mustafa Başaran(Mu-Ba)

 Cem içinde kuranın yeri farzı aynıdır. Allah muhammed ali yolu kurana bağlıdır. Kuran okuyan kişi çok saygılı ve yola çok bağlı olur. Çünkü Hz.Peygamber kuranı, ehli beyitini emanet bırakmıştır. Cemde içinde benim için çok önemlidir. Kuransız cem çobansız koyuna benzer. Alevilikte kuran bizim için anlam taşır. Bizim için Allah ve peygamber tarafından emanettir.Mustafa Doğan(Mu-Do)

 Mukkades kitaptır. Olmaz. Allahın vaizlerini bizlere iletiyor. Yol göstericidir.Mustafa Güler(Mu-Gü)

 Cem kurana göre yürür. Kuransız cem olmaz. Alevilikte olamaz. Mustafa Güvenç(Mu-Gü)

 Kutsal emsali almayan.Nesimi Demir(Ne-De)

 Cem içinde kuranın yeri çok geniştir. Okuduğumuz deyişler 7 ulu ozanımızın ve hala yaşamakta olanların kaleme aldıkları kuran ayetleridir. Islam olarak kitabımız kuran olduğuna göre kuransız cem olmaz.Niyazi Arslan(Ni-Ar)

 Kuransız cem ve alevilik olabilir.Nuri İmre(Nu-İm)

 Muhammed ali ehli beyttir. 3 hıklas 1 elham kurandır.Paşa Akkaya(Pa-Ak)

 Cemde kuranın yeri vardır. kuran olmadan cem olmaz. Çünkü yapılan her dua ve nasihatlar kurana uygun olması lazım ve türkçe olması lazım.Remzi Erdoğan(Re-Er)

 Cem içinde kuranın yeri vardır. kuran okumadan ceme başlanmaz. Kuransız cem ve alevilik olmaz. Kuranın emirlerine riayet edilmeli alevilik dediğimizde evvela baştan kuran gelir kuransız cem olamaz.Rıza Aslan(Rı-As)

 Cem içerisinde bilmediklerimizi Kur’an da bilgi alarak sorunlarımız çözeriz. Kur’an sız ne cem olur ne de alevilik. Kur’an Allaha karşı olan inancını ve İslam dinini bize öğreten mukaddes bir kitaptır.Rıza Büyükşahin(Rı-Bü)

 Cem içinde kuran yeri bazı hizmetlerde ayetler okunur cemlerde ayetsiz olmaz alevilikde kuransız olmaz. Çünkü kuran insanlara öğüttür ölenlere deyilde sağlara buyuruyor.Rıza Özer(Rı-Öz)

 Alevi Cemleri Kur-an’ ın özüdür. Cemlerimi Kur-an’ın bir parçasııdr. Açıklayalım; ‘’sebe suresi ayet 45-46 müsaiplik, Fetih suresi ayet 10 rehbere Pire Mürşide ikrar verme, Nahl suresine göre ölmeden evvel yaşamın hesabını verme, Ali İmran Suresi ayet 61 kadın ve kızlarımızla birlikte ibadet’’ Nur suresi ayet 35 delil yakmak. Ve Yunus Suresine göre Cemimizi evlerimizde yapmak camiide değil daha çoğal tabiliriz. Cemimiz Kur-an’ın emrileri doğrultusunda ve tamamen Kur-an’ a uygun olarak icra edilmektedir. Hatta özüdür. Bizim için Kur-an’ın anlamı Kur-an Tanrınınkamıdır. Her Alevinin ibadetini Allah’ın emirleri doğrultusunda yapması için Kur-an’ın emirlerine uyacaktır. Cemlerimizde dualarımız gene de Türkçe olmasına rağmen bir çok hizmetete Kur-an’ı Keirmin ayetleri okunmaktadır. Seyfi Oğuz (Se-Oğ)

 Cemde çerağı uyarırken Kur-an’ın Nur Suresinin 35 ve 36 ayetleri okunur. Kur-an kendini alemlere öğüt olarak tanımlıyor, bizde zaman zaman ondan öğüdümüzü alıyoruz. Cemlerimizde de gerekli gördüğümüz nasihat ve uygulamarda Kur-an’ dan örnekelr vererek sözlerimizin doğruluğunu teyid ederiz. Şinasi  Erdoğan (Şi-Er)

 Tabi ki kur-an islamiyete gelmiş kutsal bir kitapıtr. Delil Kur-an’ dak Nur Suresine göre uyandırılır. Veyın**  Biat ayeti fatih **10 musarpların ikrar verme antlaşması cemde okunur. Cemelrde Kur-an’ın bir çok ayeti okunur Kur-an’ sızda Alevilik olmaz. Şevki Demir (Şe-De)

 12 imamın smini zikreerek cem yürütülür. Kur-an’ sız Alevilik olur. Kur-an aslında yol göstericidir ama izlenmiyor. Hamza Hoca Toraman (Ha-To)

 Dualarımızda elbette Kur-an okunur. Yusuf Çalışkan (Yu-Ça)

 Cem bir ibadettir, ibadetin kaynağı Kur-an’ dır. Kur-an’ a baktığımız zaman Namaz diye birşeyin olmadığını görürüz. Salat vardır. Türkçe anlamı ; dua etmekti. Salat Arapça kökenlidir namaz farsça kökenlidir. ‘’Sabra ve salata sarılarak Allah’ tan yardım dileyin’’ diyor. Bakara Suresi 45 Ayet...... İbadet; en üstün ahlakla ruhun Allah’ a teslimidir. Kur-an’ da salat, rükü, secde, tesbih, tenzih ile ilgili 150 den fazla ayet vadrrı. Bu ibadetlerin hepsi insanın Tanrı’ ya ibadetine yalvarı ve yakarı amirdir. İbadet; Allah’ ın davetine icabet etmede bir vesiledir. ‘’Her peygamber için bir şeriat bir de Minhaç yolu ‘tarikat / aydınlık yol) tayin ettik ‘’ diye buyuruyor. Maide suresi 48 ayet.....Ahzap suresi 56. Ayetinde teslimiyetten bahsediyor, bu teslimiyet ikrardır. ‘’Ey Muhammet! Sen ancak bir uyarıcısın her milletin bir de yol göstericisi irşad edicisi vardır.’’ Raid Suresi 7.ayet.....İrşad makamı Hz. Ali’ dir. Bu ayet nübüvvetle, velayet makamlarını bildiriyor. ‘’İçinde bir ümmet vardır, gece secde ederler ve Allah’ ın ayetlerini okurlar’’ Ali İmran Suresi 113/114 ayetler ‘’Sizin veliniz ancak Allah’ tır Onun peygamberidir ve ruküda iken zekat verendir. ‘’ Maide Suresi 48 ayet.  Zekat veren imam-ı  Ali’ dir. Yani Allah- Muhammet- Ali üçlemesidir. Kur-an’ da zikir vardır. Cenab-ı Allah ‘’Ben zikredenler ile birlikteyim’’ diye buyuruyor. ‘’Yatarken, otururken hep Allah’ ı zikredin’’ diye buyuruyor. Ali İmran Suresi 191 ayet. Dayanaksız ibadet olamaz savunamayız ama şunu belirtmekle yarar var. Kur-an deyip şeri yorumlarla, Arapça terimlerle Aleviliği şeriata yem etmenin camiye çekmenin de anlamsızlığını ifade etmek istiyorum. Alevilik Alevi inancıyla, töresiyle, adetiyle yaşamalıdır. Örnek verebileceğim yüzlerce ayat var ama kısa kesiyorum. Alevilik İslam içindedir ve yeri de orasıdır.  Ali Rıza Uğurlu (Al- Uğ)

 Baştan sona Kuranla başlar öylece biter. (Nevzat Demirtaş (Ne-De))

 İnsan Alevî kültüründe canlı Kuran’dır. (Kuranı Natık) Alevî deyişleri,duvazları ve duvazı imamları Kuranın ilmiladun ifadesidir. Özünü ifade eder. bu nedenle Alevî kültürünün önderleri Arap şövenizmini hiçbir zaman kabul etmemiştir. Gülbanklarını dualarını, tercemalarını, tekbirve salatlarını toplumunun konuştuğu ve anladığı lisanlarla okuyup, söylemişlerdir. Özellikle de Kuranı Muhammed-Ali ve Ehlibeyt yorumu ile yorumlamışlardır. (Hüseyin Yalçın (Hü-Ya))

 Peygamber efendimizin iki emaneti vardır. biri Kuran biri Ehlibeyt. Bunlardan ikisinin değeri aynıdır. Alevîlikte kuransız cem ve hiçbir ibadet yapılmaz. (Mustafa Özer(Mu-Öz))