Dedelerden Gelen Toplu Yanıtlar, 1998 (14. Bölüm)

DEDELERİN ALEVİLİKLE İLGİLİ SORULARIMIZA VERDİKLERİ YANITLAR 14. BÖLÜM

(Ayhan AYDIN’ın hazırladığı sorulara 16/18 EKİM 1998 CEM VAKFI ANADOLU İNANÇ ÖNDERLERİ BİRİNCİ TOPLANTISI Öncesi Ve Sonrası Dedelerin Toplu Cevaplarıdır)

Aşağıda, Alevi Dedelerine yönelttiğimiz sorulara karşılık onların verdikleri yanıtlar hiçbir müdahale olmadan olduğu gibi verilmiştir.

DERLEYEN: AYHAN AYDIN, 1998

 CEMDE SU DAĞITIMININ NİÇİN YAPILDIĞI

Cemlerde suyun anlamı 3. İmam Hz. Hüseyin Kerbela’da susuz olduğu için Hz. Hüseyin’i anmak için duası il birlikte su dağıtılır. (İsmail Türker (İs. Tü.))

Kerbela’da Hz. Hüseyin için. (İsmail Yalçın (is. Ya.))

Kerbela Şehitleri aşkına. (Kalender Topalcengiz (Ka. To.))

Hüseyin aşkına. (Kazım Bayram (Ka. Ba.))

Cemde hizmetlerden bir taneside su dağıtılır. Su dağıtma Hz. Hüseyin’i anmada onun aşkına niyaz olunur. (Halil Buğa (Ha.Bu.))

 Hz. Hüseyin Ehlibeyti ve tarafları zalim yezit ordusu tarafından Kerbela’da Susuz şehit edilidiğinden, şehitlere rahmet, zalim yezide de lanetle anmak için. (Hasan Dedeoğlu (Ha. De))

 Cemde su dağıtma olayı kerbela da İmam Hüseyin susuz şehit edrilip karısı kızı her cefaya katlandıkları için bu olay her cemdle canlardırma merasimidir. Onlalrnı ahuzarına katılmaktır. Hadigai şu hedada bir kimse taklit olarak İmam Hüseyin için ağlasa karşısındaka canlarlıda hakik ağlatsa (CC) cennete koyacağını müjdeliyor, onun için cemlerde su dağıtılır. (Hasan Hüseyin Aslan(Ha.Hü. As))

 Hz. Muhammed ve Hz. Ali’nin katıldığı kırklar ceminde Kırklardan biri olan Selman Seydullah (toplama)dan dönerken bir üzüm tanesi getirdi, Hz. Muhammedin önüne koydu. Hz. Muhammed o üzüm tanesini bir kaba koydu. Ezerek şerbet haline getirdi. Bir söyletniye göre kırk kişiye pay etti. Diğer bir rivayete göre de kbir kişiyie içirdi, kırkı mest-i hayran oldu. Bugün cemlerde dağıtılan su bunu temsilendir. Görevli tarafından dağıtılır. (Hasan Müldür(Ha. Mü)) (Ali Asker Müldür(A. As. Mü))

 Kırklar ceminde bu su dağıtıldı. (Hasan Yasevioğlu(Ha. Ya))

 Kerbellada şehit düşen 72 sahabinin ruhu için su dağıtılır. (Haydar Demirayak(Ha. De))

 Su dağıtma olayı bizde tarik suyudur. Dolu anlamındadır.  Oysa burada dede parmağını daldırıyor. Kaba, dua okuyor içiriyor millete ne anlam taşır bilemiyorum. (Hasan Şanlı(Ha. Şa))

 Cemler de su dağıtma olayını kesin bilmiyorum. Ama Kerbela olayından dolayı olsa gerektir. (Hıdır Yıldırım(Hı. Yı))

Cemlerimizde su olayı Kerbeladaki şehitlerimizi anmak onlara, rahmet onlara kast edenlere lahnet okuyup Kerbela şehitlerinin aşkına bir damla su içmek Kevser suyu niyetine ve aynı zamanda kırklar meclisine gelen üzüm tanesinin şerbet yapılarak içilmesinin sembolüdür. (Hüseyin Kaplan (Hü. Ka))

 Cemler Hz. Hüseyin’in kurduğu yoldur. Şu dağıtma işi Hz. Hüseyin’in aşkına Kerbela Şehitleri için dağıtılmaktadır. (Hüseyin Er(Hü. Er))

 Hüseyin-i Kerbela aşkına (ibrikçi) birinci neden temizlik temsilen, ikinci neden “Dolu’yu” temsilen su dağıtılır. Demdir Şahı Merdan Ali aşkına, Hüseyn-i Kerbela aşkına semboluk bir dinsel geçiş sürecidir. (Hüseyin Kırca (Hü. Kı))

 Cemlerde su dağıtımı Kerbelada susuz şehit olan canların aşkına yani İmam Haseyin aşkına Sakka suyu dağıtılır. (Hüseyin Özgeoğlu(Hü. Öz))

 Su cemde Kerbela olayını analtır. Burada Hz. Hüseyinin çektiği işkenceyi vea azabı anlatır. (Hüseyin Şahin(Hü. Şa)

 Abu Kevser suyun andırıyor. Ondan nasip olmak için(İbrahim Doğan(İb. Do))

 Sakka suyu. Hz. Hüseyin efendimizin kerbelada yaşamış olduğu susuzluğun anımsınmasıdır. Kana kana su içmek anlamında değildir. Hz. Hüseyin efendimize bağlılığın ve onun canı gönülden sevmenin anısanadır. (İsmail Eker(İs. Ek))

 Su dağıtımı var Kerbela şehitlerin anısına dağıtılır. (İsmail Özcan(İs. Öz))

 Hz. Hüseyinin ruhu için(Kazım Kızılgöz(Ka. Kı))

Görgüden dolayıdır. (Mahmut Akbulut(Ma. Ak))

 Muhammed Mustafanın ehlibeyiteme yapılan kerbela faciasını yani zalim yezidin zulmünü hatırlayıp Yezide mervana lanet okunmak için Sakı suyu verir içenler şöyle söylerler. Yezide lanet Hüseyine rahmet eder. Selafat getirirler. (Mahmut Gökçe(Ma. Gö))

 Cemlerde su Hz. Hüseyin Kerbeladan Yezit tarafından verilmedi onun için(Mehmet Başpınar(Me. Ba))

 Cemlerde su dağıtma işi elbette var. Yenilen yemekle elbette su içilir, bu işin zaihri tarafı. Maddi yönü ikinci yönü manevi yönüdür. Erkan Alevî inancına göre sırat köprüsüdür. Doğruluk temizlik, temizlik sınavıdır. Temizlenen sorulup günahlarını bağışlatanlar tarık altandan geçerler ve pir bir kova su ister, su geldiğinde pir erkanın bir ucunu suya batıır. Tarığa ait deyiş söylenir. Din Muahmmed Ali dinidir. Kevserin suyunu verenler aşkına diye bu beyitin tamamı söylenir. Her hizmetin bir merasimi vardır. Su tekbirlenir kutsallaştıktan sonra derlere deva hastalar şifa diye içilir. Bir gıyas daha veriyim. Kerbela olayında Hz. Hüseyinin aile efradına yezidiler su vermediler . su su diey bağıra bağıra can yandırdılar. Bu sebeple bu dağıtırken dinlen nefesini mevali canlar onun için okurum lanet yezide, Hüseyine, Hasana su vermediler onun için okurum lanet yezide. Işte bu sebeple su dağıtırken yezitlerin ruhuna lanet okuyarak nefret edilir. Bu bahsi uzun uzun anlamak gereklidir ama soru sival uzayarak çok yer kaplar, özet bu kadar olur. (Mehmet Çelik(Me. Çe))

 Su, yaratılıştaki “dört unsur”dan biri olduğu için Alevilikte ayrı bir kutsallığı vardı. Ayin-i cemlerde niyaz/lokma paylaşılır. Lokmalar yenince, tabiatıyla insanların su ihtiyacları oluyor. Bu su ihtiyaçlarını gidermek için su dağıtılır. Suyu dağıtan “sakka”, yüksek sesle “SAKKA HÜSYN NUR OLA, YEZİD TARU-MAR OLA. YEZİDE LANET HÜSEYNE RAHMET” diyerek, Kerbela’da susuz şehit edilen Ehl-i beytin çektiği ızdırap hatırlatılır. (Su içenler doyasıya su içmezler.)Fethi Erdoğan (Fe-Er)

 Suya sebil denir.Abdullah Ceylan (Ab-Ce)

 Kerbelada Hz.Hüseyine su verilmediği için yapılan dualar üzerine Hüseyin aşkına bir damla su verilir.Abdullah Tayyaroğulları(Ab-Ta)

 Cemlerde dağıtılan su, düşüncemize göre kerbela olayına bağlıdır. Içilen su kerbeladan şehit olanlara rahmet okumak.Ahmet Karanfil(Ah-Ka)

 Hz.Hüseyin susuz Kerbelada şehit olduğu için cemlerde su dağıtılır.Ahmet Turgut(Ah-Tu)

 12 hizmetin görevleri ayrı ayrıdır.Ali Canpolat(Al-Ca)

 Saka suyu diye geçer. Hz.Hüseyin için kerbela olayından kaynaklanır. Şifa anlamında dağıtılır.Ali Doğan(Al-Do)

 Kevser suyu olarak verilir. Ali Metin(Al-Me)

 Cemlerde su dağıtma Hz.Alinin oğlu imam Hüseyinin şehid olması ve susuz şehid edilmesi su verilip ağıtlar yakılması bir anlamda onun yası diyebiliriz. Ali Osman Bozdemir(Al-Bo)

 Su insanlar için ebu hayattır. Dualıdır ve şifalıdır. Onun için dağıtılır. Bertal Yıldırım(Be-Yı)

 Sakiy kevserdir. Celal Kami(Ce-Ka)

 Hz.Hüseyin şehit olduğu için.Celal Özkan(Ce-Öz)

 Hz.Hüseyin aşkina zemzem suyu dağıtılır.Celal Yüksel(Ce-Yü)

 Cemlerde tarikat durumu olduğundan gerek çıracı olsun,gerek zakir olsun gerek meydancı olsun bunlarla bir hizmet verilmektedir. Suyun bir önemi yoktur. Cemal Güler(Ce-Gü)

 Sakka suyu.Cemal Mutluer(Ce-Mu)

 Bızd saka dağılır yani kırkların isteği  serbet dağılır suya seker katarak on ıkı çırayla gelir onun için mest olmak. Bazı cemlerden suyu seferler Allahın rahmeti üzerimize olsun dıye mana tasır.  Cemal Sevin(Ce-Se)

 Cemlerde su kerbela da şehit olan Hz.Hüseyin ve Ehl-i Beyti için sağğa suyu dağıtılır. Kuranda kevser havuzunun başında Hz.Hüseyin insanlar şefaat edecek hüseyin için bir damla gözyaşı döken kişi Hz.Hüseyin de şefaat bulacaktır.Çelebi Eken(Çe-Ek)

 Saka-i hüseyin olarak Divane Ay(Di-Ay)

 Cemlerde su dağılımı, Sakka suyu adını verdiğimiz kerbelada susuz şekilde şehid edilen Hz.Hüseyin ve Ehl-i Beyt aşkına yapılır.Elvan Çelen(El-Çe)

 Su gibi temiz olunması ve ayrıca, su hayatın bir parçasıdır. Sevgili peygamberimizin torunu şah imam hüseyin kerbelada susuz şehit edilmiştir. Bundan dolayıdır ki hiç kimseden suyun esirgenmemesi için dağıtılır.Feyzi Erdoğan(Fe-Er)

 Imam hüseyin efendimızin kerbelada susuz şehit olduğu içindir.Halil İbrahim Dişli(Ha-Di)

 Bir nevi türüdür. Kerbela şah hüseyini andırır.Hasan Akkaya(Ha-Ak)

 Hz.Hüseyinin aşkına dağıtırız. Kafirler su vermediği için kevser suyu olarak dağıtırız.Muharrem Arslan(Mu-Ar)

 Cemlerde içilen dağıtılan su Hz.Hüseyin i senbolize eder. kerbelada Hz.Hüseyin i ve onun evladı ayalı ile birlikte 72 şehiti şuhadasını haftalarca su vermeden şehit etmişlerdir. Hz.Hüseyinin ruhuna izafeten içerler ve her su içen yezide lanet okur.Murtaza Dinçer(Mu-Di)

 Bir sembolik olaraktır. Hz.Hüseyin in kerbeladan ddesi muhammed,atası alişah hüseyinin o  sahrada cenabı hak tarafından çıkarttığı bir efsane keramettir. Bizlerde 1400 yıldan bu yana suyu bu niyetle cemaate bir lokma olarak veriyoruz.Musa Çetinkaya(Mu-Çe)

 Kerbela şehitlerini anmak için dağıtılır.Mustafa Başaran(Mu-Ba)

 Cemlerde su dağıtma olayı manası tarıkatın başı kırklara bağlı olduğu ve oniki imamlara bağlı olduğundan mucizat ve keramete ve ali ile muhammedin kırklara bir cenabi allah bunlara mucizat göstermesidir. Biz de bu zatların yolundan gittiğimiz için akku suyu olarak bir niyet üzerine sifa olarak dağıtılır. Dertlere deva borçlura eda hastalara sifa için bu niyet üzerine verilir. Mustafa Doğan(Mu-Do)

 Imam hüseyini kerbelada susuzluktan şehit olduğu için suyu rahmet olarak dağıtıyoruz.Mustafa Güler(Mu-Gü)

 Cemde iki defa içilecek su dağıtılır. Birinci cem birlemeden önce gadirhumda hz.imam ali (A.S.) vari tayin edildiğinin anımsatan ikrar biat tazeleme gönülleri birlemek için ikinci sakka suyudur. Kerbelada susuz şehid düşenler aşkına onların ruhu için dağıtılır. Şehidleri rahmetle yezidleri lanetle anılarak farz olan tevella,ve teberra ibadeti yapılır.Mustafa Güvenç(Mu-Gü)

 Cem mührü açılır.Nesimi Demir(Ne-De)

 Cemlerimizde su dağıtma olayı vardır. biz buna saka suyu deriz. Kerbelada imam hüseyin ve yandaşlarının susuz şehit edilmelerinin anısına onların ruhlarının şad olması anısına birer yudum saka suyu kurbanlar tığlanıp lokmalar yenildikten sonra dağıtılır. Sakiler bu suyu dağıtırken vermişem bir yudum su desti kerbelada şah hüseyin aşkına, sakiyem çağırırambir yudum su, içene aşk ola, göçene rahmet ola diyerek dağıtılır.Niyazi Arslan(Ni-Ar)

 Şagağı imam hüseyindir.Nuri İmre(Nu-İm)

 Alevi cemlerinde dağıtılan su bir saka suyudur. Saka suyu ehli beytin cemiyete sifa suyu olarak verilmektedir.Paşa Akkaya(Pa-Ak)

 Cemde su dağıtma olayı sakka suyu denir. Hz.Hüseyin in kerbelada susuz şehit edilmesinden dolayı sakka suyu dağıtılır.Remzi Erdoğan(Re-Er)

 Cemlerimizde dağıtılan su olayının anlamı şudur. Hz.Muhammed in ve Hz.Ali  nin evlatları kerbelada şehit olmalarından dolayı susuz kaldıkları zaman su vermediler emeviler aleviliğin şu anlamı oradan ileri gelmekten cemlerdeki su olayı budur.Rıza Aslan(Rı-As)

 Cemlerde dağıtılan suyun anlamı kerbela da susuz şehit edilen Hz.Hüseyin ve yakınlarının anısına hürmeten dağıtılır.Rıza Büyükşahin(Rı-Bü)

 Cemlerde su dağıtılır anlamı bu su taaki kırklarda dağıtılmıştır. Hz.Peygamber in kırklara uğramasında selmani parisden bir üzüm danesi getirip Hz.Peygamber in önüne koymuştur. Bu bir üzüm danesini kime veriyim diye tacipde kalmıştır. Haktala hazretleri hemen cebraili çağırıp demiştirki Hz.Peygamber tahalüpde kaldı nurdan bir tabak alda cenneti aladan peygamberlere götür o üzüm danesini tabakda su ile ezsin kırklara dağıtsın dedi cebrail getir peygamberler o tabakta su ile üzümü ezdi kırklara dağıttı ve bu suyun cemlerde dağılması buranad ileri gelir.Rıza Özer(Rı-Öz)

 Bizim cemlerimiz akşamın ilk saatlerinde başlar ve ortalık ağırması ile son bulur. Cemde ibadet vardır, muhabbet vardır, şaka vardır, ağıt vardır, istirahat avdrır, sabır vardır. Cemde akşam namzı ile birlikte su dahil hiç bir şey yenip içilmez. Dervişlerin erkandan geçmesinden sonra Saka Suyu duassı vardır. Bunun duası verıdr. Dualanarak bu su bir tarafa bırakılır. Saka Suyunun gerekçesi şudur; Peygamberin evlatları Kerbelada bir damla suya Hasrete dilerek susuz bir durumda içleri yanarak şehit edildiler. Cemde Kerbela Mersiyeleri okunur ve Cem Ağlar, Ağlar ağlar kendinden geçer. Ve bu Saka Suyu lokmalar alınıp loşlar yendikten sonra Sakacı tarafından Saka Suyu cemde dağıtılrı ve şöye bağırır (Helal olsun içenlere Rahmet olun geçenlere, lanet olsun yezide ve soyuna) Seyfi Oğuz (Se-Oğ)

 Cemlerde Kerbela çölünde susuz kalan Ehli-beyt İmam Hüseyin Aşkınsa su dağıtılır ve gözyaşı dökülür. Şinasi  Erdoğan (Şi-Er)

 Cemlerde su dağıtımı Kerbela’ da şehit olna İmam Hüseyin ve onunla şehit olnalar aşkına dağıtılır. Hazreti Hüseyin’ e ve ehline rahmet okunurken yezide lanetler okunur. Şevki Demir (Şe-De)

 Kerbela şehitleri için. Hamza Hoca Toraman (Ha-To)

 Hz. Hüseyin susuz şehit olduğu için onun ruhuna, onun ismi anılarak su dualanır ve su dağıtılır. Şifalı sayılır. Yusuf Çalışkan (Yu-Ça)

 Su dağıtma olayına gelince ; su dağıtmaan önce şu ayet okunur. ‘’Ve cealna minel mai külle şeyin hay’’ ‘’Göklerle yer bitişik halde iken, biz onları biribirden yarıp ayırdığımızı, her diri şeyide sudan yarattığımızı o küfr edenler görmediler mi? Hala inanmayacak mı onlar?’’ Enbiya suresi 30 ayet.....devamla ‘’Allahümec’al hü şifaün min killi dai’’ (allah her isteyen şifa verir. ) Hadis. Kıscası ayet; Bütün canlıların sudan yaratıldığını, Allah’ ında her isteyene şifa vereceğini bildiriyor. Suya gelince suda iki türlü diriltme vardır. 1- Diriltme; Sürekli ve devamlı yer kıta olmuştur o zaman kimyada oksijen ve hidrojen (Müvellid’ül humuza) dedikleri su elementleri kendisindeki hareketle var oluyor. Hava boşluğundaki soğukluk onu suya çevirdikten sonra, su ağırlığından dolayı yere iniyor ve yeryüzü sularla kaplanıyor. Bundan da karalar meydana geliyor. Bütün canlılar sudan zuhur ediyor. 2- Diriltme; Yer ile gök birbirinden ayrılmıştır; dünyadaki bütün canlılar suya muhtaççtır, sudan hayat bulurlar ve her canlının hayatı suya bağlıdır. Su her şeye can verir işte yaradanın kudreti budur. (Kur-an Meali H.B. Çantay). Su iletkendir kendine verileni taşır dua edliyor, duayı da taşr ve şifa olur. Eğer bir insan canı gönülden birşeyi diliyorsa bütün evren ona yardım eyler. İşte biz Aleviler o can verenin yüzü suyu hürmetine, susuz şehit olanların yüzü suyu hürmetine suy dağıtırız anlamı budur. Ali Rıza Uğurlu (Al- Uğ)

 Saka suyudur. (Nevzat Demirtaş(Ne-De))

 Cemlerde su dağıtma görevi 12 hizmetliden sakkanın sorumluluğundadır. Hz. Peygamberin miraçdan dönüşünde Kırklar meydanın kapısın açan son cümlesinin ifadesinde bütünleşir. Şöyleki; Kırkların “kim o?” sorusuna verdiği cevap “Ben fakifül fuhara, sebil Muhammed’im. Hizmet görene ve su dağıtanım” dediğidir. Daha da önemlisi bu yolun piri olan, şehidi Kerbela İmam Hüseyin’in ve 72 şehidin Kerbelada Yezid Tarafından susuz bırakılmasının sembölüdür. (Hüseyin Yalçın(Hü-Ya))

 Su arıtıcı, su mürşittir, İslam dini ve Alevîlik temizliği ön şart olarak koymuştur. Peygamber efendimizin zamanında su işlerinde Selmanı Pak Hazretleri yapmışlardır, cemde de onu sembol olarak on iki hizmetin birisi olarak yapılır. Sakka suyu ise İmam Hüseyin ve Kerbela şehitlerinin susuzluğunu anmısatır ve oda bir hizmettir. (Mustafa Özer(Mu-Öz))

 ZAKİRLİK

 Evet. Zakir dede ile birlikte cem yürütür. Vazifeleri ayrıdır. (İsmail Türker (İs. Tü.))

Saz çalar. (İsmail Yalçın (is. Ya.))

Zakirlik yapmak. (Kalender Topalcengiz (Ka. To.))

Cemin kilidi. (Kazım Bayram (Ka. Ba.))

Dede ceme başlar. Dede zakire beyit söyletir. Aşağıda söyler. Halka namaza niyaz olunur. Cem dede ile başlar, dede ile biter. (Halil Buğa (Ha.Bu.))

 Zakir, bazı hizmetlerden sonra Kurban Tembirinden – Kurban ocağa konduğundan gibi hizmetlerden sonra 2 deyiş, 1 duvaz imam veya 3 duvaz imam okur. (Hasan Dedeoğlu (Ha. De))

 Zakir (aşık) ve dede ile birlikte cemde bulunurlar. Zaker aşık cemen muhabbet açma anahtarıdır. Onun söylediği nutuktan okunan bir dörtlük bir kitap olacak kadar muhabbete vesiledir. Dede onun içindeki bilgiyi ceme aktarır güzel güzel cemin yürümesine vesile olur. Zakir ve aşıklık 12 posttan birisidir. (Hasan Hüseyin Aslan(Ha. Hü. As))

 Eskiden zakirlik görevini de dedeler üstlenirdi. Hem cemlerin uzun sürüp, yorgunluğa sebep olması hem de on ik hizmetin içinde yer alan zakirliğin ve zakirin hakkına karşı saygılı olma bakımından cemin birlikte yürtülmesininbir sakıncası yoktur. Zakerlire bir veya daha fazla olabilir. Zakir cemde deyiş, dauazı imam, miraçlama okur, başkabir işe karışmaz. (Hasan Müldür(Ha. Mü)) (Ali Asker Müldür(A. As. Mü))

 Zakir bağlama çalar, deyiş söyler. (Hasan Yasevioğlu(Ha. Ya))

 Cemin muziği coşkusu çalıp söyleyeni zakir’dir. Güzel seslilerden seçilirki coşa getirsin. (Hasan Şanlı(Ha. Şa))

 Zakir cem de saz çalıp beyit söylemesini bilmeyen dedeye yardımcı olmak içindir. (Hıdır Yıldırım(Hı. Yı))

 Zakir ve dede beraber cemleri yürütürler. Zakirin cemdeki yeri dedenin görevini hafifletmektir. (Hüseyin Kaplan(Hü. Ka))

 Beraber yürütürler. (Hüseyin Er(Hü. Er))

 Alevîlik Bektaşilikte “zakirlik” cemdeki on iki hizmet sıralanmasında yer alan deyiş, düvaz, miraçlama, söyleme ve saz çalma görevlerini yerine getiren kimsedir, inançta inananların Tanrıya yakarışın simgeler. Zakir batında akıl yayıcı kimliğin bedenleşmiş biçimidir. (Hüseyin Kırca(Hü. Kı))

 Zakir ve Dede tabiki birlikte cem yürütürler. Cem de 12 post vardır. Biriside zakir postudur. (Hüseyin Özgeoğlu(Hü. Öz))

 Aşık ve dede beraber cem yürütürler. Aşığın cemdeki yeri İmam Zeynelin postudur. Aşıksız tarikatsız olmaz. Tarikatin tellalı aşıktır. (Hüseyin Şahin(Hü. Şa))

 Beraberde ayrıda olabilir. (dede saz çalabiliyorsa). (İbrahim Doğan(İb. Do))

 Zakir ile dede birlikte cem yürütr. Zakirin cemdeki görevi hizmet sırasına göre deyiş ve düvazda imamları saz eşliğinden söylemektir. (İsmail Eker(İs. Ek))

 Cemlerde zakir sazı çalandır. Beyit ve duvazadai on iki çalar söyler. (İsmail Özcan(İs. Öz))

 Evet. Deyiş ve duazi imam(Kazım Kızılgöz(Ka. Kı))

 Evet. Zakir cemi idare ettiği için en önemli görev onundur. (Mahmut Akbulut(Ma. Ak))

 Dede ile zakir birlikte yürütürler. Zakirin önemi büyüktür. Yani deyişlerde düazimamlarda mehraclamada dedeye sazıyla yardım eder. (Mahmut Gökçe(Ma. Gö))

 Dede saz çalmayı bilmiyorsa ister talib olsun sesi ve sazı iyi olan birisini alır yanına. Ama dede saz çalmayı biliyorsa buna gerek yoktur. (Mehmet Başpınar(Me. Ba))

 Zakir(aşıksız cem olmaz. Bazı dedeler sazlarını beraber götürür. Her iki vazifeyi birlikte yapar ve yetirir. Bizim Alevî cemleri zevk ve sefa yeri değil. kebela olayı içerimize han vurmuş, yareliyiz. Ehilbeyte yapılan zulm insafsızca yapılan işler ehlibeyt sevicilerine gam, gasavet yası matem getirmiş. Elbetteki sazın sesi yanıktı, ağıt ehlibeyit aşkına ağlamak, üzülmek vardır. onun için sazın cemde çok kıymetli yeri vardır. (Mehmet Çelik(Me. Çe))

 Yirmi dördüncü sorunun cevabında da bahs ettiğimiz gibi, zakir, cemlerde 12 görevliden biridir. Dede ile köy köy gezen, ona her hususta yardımcı olan ve rehberin bulunmadığı yerlerde taliplere de hizmet hususunda yardımcı olan bir cem görevlisidir.Fethi Erdoğan (Fe-Er)

 Beyit söyler.Abdullah Ceylan (Ab-Ce)

 Evet. Saz çalmak ve beyit söylemek.Abdullah Tayyaroğulları(Ab-Ta)

 Zakir cemlerde saz çalar. Dua, imam ve deyişler okur.Ahmet Karanfil(Ah-Ka)

 Zakir ile dede birlikte cem yürütmeleri zorunlu değildir. Zakirin önemi saz çalıp deyiş söylemesidir.Ahmet Turgut(Ah-Tu)

 Saz çalar, deyiş  söyler.Ali Canpolat(Al-Ca)

 Zakir aşıklık görevini yapar. Dedelik makamında değil beraberinde yürütür. Ali Doğan(Al-Do)

 Duazlar okumak. Ali Metin(Al-Me)

 Zakir var ise dedeye gerek yoktur. Zakir yoksa dede bu işi yapar. Ali Osman Bozdemir(Al-Bo)

 Zakir ve dede birlikte cem yönetirlerdi. Zakir cemlerde saz çalıp beyit söylediğinden önemlidir.Bertal Yıldırım(Be-Yı)

 12 hizmet edendendir. Celal Kami(Ce-Ka)

 Birlikte yürütür.Celal Özkan(Ce-Öz)

 Evet birlikte yürütülür. Kamberlik yapar.Celal Yüksel(Ce-Yü)

 Zakir sazla beyit veya deyiş söyleyerek dedeye yardımcı olur. Onun için dedenin emirlerine riayet etmelidir.Cemal Güler(Ce-Gü)

 Aşıklık yapar.Cemal Mutluer(Ce-Mu)

 Zakir çalar söyler dede dua yapar. Sırasıyla beraber hizmet ifade ederler. Cemal Sevin(Ce-Se)

 Zakir dedeyle birlikte cemi yürütür. Zakir cemin aşığıdır. Aşıksızda cem yürümez.Çelebi Eken(Çe-Ek)

 Bazen dede yalnız yürütür bazende zakirle cemaatı coşturmak.Divane Ay(Di-Ay)

 Zakir(aşık) ve dede birlikte cem yürütürler. Zakirin görevi; deyiş, duaz,mersiye,mihraçlama ve semah çalar ve söyler.Elvan Çelen(El-Çe)

 Evet. Zakir (aşık) dede ile beraber cem yürütür. Nefes, düvaz,semah için önemlidir. Feyzi Erdoğan(Fe-Er)

 şıkla dede bir arada cem yürütürler. Beyit söylemek, saz çalmaktır. Hasan Akkaya(Ha-Ak)

 Zakirin cemde yeri vardır. on iki hizmetlerin içindedir. Muharrem Arslan(Mu-Ar)

 Zakirin görevi saz çalar dede cemi yürütür. Zakirin cemdeki önemi saz olmazsa duvaz imamı okunmaz duaz imam saz eşliğinde okunur. Dede ve zakir birbirini tamamlar.Murtaza Dinçer(Mu-Di)

 Eğer bir dede saz çalmasını bilmiyorsa yanına sazı iyi çalan on iki hizmeti bilen kişiye zakir denir. O kişiyi yanına alarak cemi yürütür.Musa Çetinkaya(Mu-Çe)

 Evet.zakir olmadan cem yapılmaz.Mustafa Başaran(Mu-Ba)

 Zakir (aşık) ve dede birlikte cem yürütürler. Zakirin cemlerdeki önemi şudur. Imam zeynel postunun sahibidir. Oniki imamları zikreder. Dede ve cemaatlara beyit ve sözcükler derleyerek cemde ibadetin özü ve sözü aşık ve zakirlerdir. Aşıkların ağzından çıkan sözcükleri cemaate dede açıklama yapar. Önemi çok büyüktür. Birlik ve beraberlik sağlar dede zayıf olsa bile giderir.Mustafa Doğan(Mu-Do)

 Evet. Zakirlik yapıyor.Mustafa Güler(Mu-Gü)

 Dede cemi zakirle birlikte yürütür. Pirin dedenin görevi ayini,cemde birliği, temsil eder. zikri yönetir. Hizmet dualarını yapar. Irşad edici açıklama telkin nasihat eder. müşkülleri çözer soruları cevaplar. Dualar ayetler okur.Mustafa Güvenç(Mu-Gü)

 Dürüst olmak.Nesimi Demir(Ne-De)

 Dedesiz, rehbersiz cem olmadığı gibi zakirsizde olmaz. Zakir cemin bülbülüdür. O öttükçe cem erenleri coşa gelir. Aliden, veliden, ehlibeytten, peygamberden, güzelliklerden, kurandan aldıklarını sazının tellerine döker. Ağıtlar yakar. Doğruluğa salan deyişlerle hak erenlerinin gönlünde ilmik, ilmik tasavvuf aşkı, tanrı aşkı işler. Dede ise dualarıyla, gülbanklarıyla bu güzelliklere bu zenginliklere değerli katkılarda bulunarak Allah, Allah sedalarının yükselmesini sağlar.Niyazi Arslan(Ni-Ar)

 Deyiş,beyit söylemesi.Nuri İmre(Nu-İm)

 Zakir dedenin komitesiyle çalışır. Ibadetlerin şekline göre işaret verilir. Zakirde sazını çalar.Paşa Akkaya(Pa-Ak)

 Zakir (aşık) cemlerde dede ile birlikte görev yaparlar. Zakirler sazları ile halk aşıklarının deyiş ve duazimamlarını söylerler. Dedede bu deyişlerden bir mana çıkarıp onun üzerine muhabbet açar ve cem erenlerine bu deyişin ne demek istediğini izah eder.Remzi Erdoğan(Re-Er)

 Zakir ve dedeler cemi birlikte yürütürler. Zakirin cemlerde önemi vardır. zakirle dede birlikte cemi yürütürler. Dedesiz aşık olmaz aşıksız dede olmaz. Ikisi biribirine yardımcıdır. Birlikde yürütürler hizmeti.Rıza Aslan(Rı-As)

 Zakir cemlerde saz çalarak cemaatla tevhide eşlik eder.Rıza Büyükşahin(Rı-Bü)

 Zakır (aşık) ve dede birlikte yürütürler zakirin önemi zakir olmazsa cem olmaz çünkü zakir deyişler düvazlar söyler ve 12 hizmetin deyişlerini ve düvazlarını okur önemi budur.Rıza Özer(Rı-Öz)

 Hizmet bakımından evet cemin gerektiği yerinde zakir görevini yapar. Zakirin önemi on iki hizmet içerisinde en fazla olanıdır. Meharet bilgi beceri siter. Cemin can damarlarından birisidir. Zakirsiz düşünülemez. Seyfi Oğuz (Se-Oğ)

 Zakir’ in cemdeki görevi Duaz İmam, Mersiye, deyişler okuyarak cemaati oluşturmaktır. Bazen dede zakir olmayınca her iki görevi birden yapmışştır. Şinasi  Erdoğan (Şi-Er)

 Zakir aşık sazı çalan deyişler söyleyenlerdir. Dedeyle birlikte cemi yürütürler dede de lokma dualarını semah dualarını secde dualarını veiri ve diğer duaları verir. Şevki Demir (Şe-De)

 Evet. Zakir saz çalar. Yürütür. Hamza Hoca Toraman (Ha-To)

 12 hizmeti yürütmek, deyiş, ve duaz imam okumak, gerçekleri zikrederek cemin yürümesinde dedeye yardımcı olur. Yusuf Çalışkan (Yu-Ça)

 Zakir; oniki hizmetten biridir. Zakirsiz cem olmaz, dede hem zakirlik hemde dedelik yapıyorsa, iki hizmeti birden yürütüyor demektir. Ali Rıza Uğurlu (Al- Uğ)

 Zakir cemin gülü. (Nevzat Demirtaş(Ne-De))

 Dede, rehber ve zakir Alevî görgü cemlerinin üçlü kilididir. Diğer hizmeti, hizmet görmüş her yol evladı yerine getirebilir. Ama ayini cemde, ikrarı cemde veya görgü ceminde olsun... pirsiz, rehbersiz veya zakirsiz cmei yürütmek mümkün değildir. Son zamanlarda bazı dedeler hem dedelik,hem rehbelik ve hede zakirlik görevini üslenince toplum bu hale geldi. hele hele düşkünlük halinde, mürüvet meydanını rehbersiz açamazsınız. (Hüseyin Yalçın(Hü-Ya))

 Birlikte yürütürler evvel zakir nefes söyler. Duaz söyler semahları çalar. (Mustafa Özer(Mu-Öz))

 

KENDİ OCAKLARININ CEMLERİ

 Bizim ocağın cemleri ayrı olmaz. Cemler aynıdır. Yalnız dualar kalıplı değildir. Dedenin belğatına göre değişir. (İsmail Türker (İs. Tü.))

Musahiplik cemi, kısır cem. (Kalender Topalcengiz (Ka. To.))

2 tür cem vardır. (Kazım Bayram (Ka. Ba.))

bizim ocağın bir türlü cemi var. hepimizin bildiği gibi. (Halil Buğa (Ha.Bu.))

 Görülüp helallık alındıktan sonra herkesin katkısı ile kurban ve bazı ihityaçlar alınır. Adağı olanlar Abdal Musa aşkına kurbanının katar evvela Abdal Musa kurbanı, yıl kurbanı, Müsahip kurbanı, dar kurbanı gibi cemler vardır.(Hasan Dedeoğlu (Ha. De))

 Bizim ocağın cemleri şöyledir; akşam aynı cem toplanır küsler barıştılır, bütün aynı cemin gönülleri birlenir. Ondan sonra kurban dualanır niye niçin kesildiği aynı ceme bildirilir gülbenği ona göre çekiliri ondan sonra çırak uyanır, içeri namazı kılınır, post serilir aynı cemde yapılan merasim dar kurbanımı, yıl kurbanımı, adak kurbanımı, 12 oruç kurbanımı ona göre cem yürütülür üç dört türlü cem vardır. 12 erkan yerine getirilir. (Hasan Hüseyin Aslan (Ha. Hü. As))

 Cem kırklar cemidir. Manası ibadettir. Ancka halk arasında yada bazı yörelede, değitişk isimler almıştır. Bizde de 1. Görgü cemi 2. Kırklar cemi, 3. Yol büyüklerine anma cemi 4. Birlik cemi 5. Yetiştirme cemi olmak üzere bazı isimler verilmiştir. Ocakzade olan dedelirne cem yürütme ve yönetme usülleri farklı değildir. Bizim cemlerde “dem” denen içki içlmez. (Hasan Müldür(Ha. Mü)) (Ali Asker Müldür(A. As. Mü))

 Bizim cemlerimi tektip cemdir. Erzincan yöresinin cemidir. (Hasan Yasevioğlu(Ha. Ya))

 Bizce 1 türlü(Haydar Aslan(Ha. As))

 Yeteri kadar anlattık yukarıda. (Hasan Şanlı(Ha. Şa))

 Bizim Ocakta elli yıl önce sadece görgü cemi yapıldığını iki kez gördüm. Başka göremedim. Musahiplik aile arasında yapılırdı.  (Hıdır Yıldırım(Hı. Yı))

 Bizim ocağın cemleri 12 hizmetten oluşan 12 hizmet sahiplerini birden duasını vererek hizmetlerinin başına geçmesiyle başlar post yerine dede döşeği vardır. Ayrıca secade serilmez. Kırklar semahından başka semah yoktur. Semaha üç candan fazla girmez bunlar 1. Bacı iki erkek olur,2. Bacı 1 erkek olabilir, 3’üde erkek olabilir. Cem sonunda tekrar tüm hizmetçiler duvalarını olarlar ve gidene durane duasıyla cem dağılır. (Hüseyin Kaplan(Hü. Ka))

 Alevî ve Bektaşilerde küçük değişikliklerle hmene hemen aynıdır. Cem şekilleri

a-       Bektaşiler

b-      Şah İbrahimliler

c-       Ağuçanlar

d-      Kureyşanlar

e-       Baba Mansurlar(Hüseyin Er (Hü. Er))

 

Kırklar Cemi, Görgü Cemi, Musahiplik Cemi. Bkz. (C12) (Hüseyin Kırca(Hü. Kı))

 Bizim ocağın Cemi Bektaşi cemidir. Ama yol bir sürek bin birdir. Benim bilgime göre iki tür cem vardır. Bir Bektaşi türü iki Safavi türüdür. (Hüseyin Özgeoğlu(Hü. Öz))

 Bizim cemlerimiz genellikle Bektaşi tarikatı üzerinedir. Cemler yörelere göre değişir. (Hüseyin Şahin(Hü. Şa))

 Iki türlü cem var. (İbrahim Doğan(İb. Do))

 Biz yapmış olduğumuz cemlerde 12 hizmeti deruhte ederiz. Yalnız görgü ceminde ikrar vermiş ve müsahip kavline gelecek canların ve daha önce müsahip olmuş canların görgüleri yapılır. Görgü yapıldığı için bu fark vardır. a) görgü cemi, b) Abdal Musa Cemi(İsmail Eker(İs. Ek))

 Iki tür cem var. 1- Kısır Cem 2- Görgü Cemi yani on iki hizmetin edilen cemler. (İsmail Özcan(İs. Öz))

 Bir toplumun totplandığı yerde cem yürütülür. 1 türlü cem vardır. cemlerin hepsi aynıdır. (Mahmut Akbulut(Ma. Ak))

 Dede tarikatı icra etmeden önce kurban kesip köy halkını toplayıp konuşur ve karar verirler. Bizim Sivas Divriği yöresinde Muhammed Ali’nin yolu hep aynı yani başka türküsü yoktur. Ve olamaz. (Mahmut Gökçe(Ma. Gö))

 Bizde 2 türlü cem vardır. bin senede bir tercüman Kurban cemi vardır. birde Cuma geceleri kısır cem vardır. yani darı didar ve Kurban kesilmez. (Mehmet Başpınar(Me. Ba))

 Bizim cem süreğimiz en ağır derin sürektir. Bizde iki tür cem var bir kısır cem biri görüm cemi. Görüm cemi tüm canlıları tercüman kurbanınıda ikrarlı olan müsahipli talipler bulunur ikrarsızlar görüm cemine giremezler. Kısır cem Abdal Musar kurban cemi dış kurbandır. Bu kurbanda musahipli musahipsiz 4 kapı 40 makam aranmaz herkes bu kurbandan yiyebilir sorgu sual olmaz. Işte iki türlü cem budur. (Mehmet Çelik(Me. Çe))

 Her ocağa göre ayrı bir cem şekli olmaz. Ufak tefek nüans farkları olsa bile sonuç aynıdır. Yapılan cemlerin özetini (bildiğim kadarı ile 12.nci sorunuzun cevabında anlattım.)Fethi Erdoğan (Fe-Er)

 Yedi türlü cem vardır.Abdullah Ceylan (Ab-Ce)

 Erkanı imam cafere girmek, dört canla yani müsahip.Abdullah Tayyaroğulları(Ab-Ta)

 Bizlerde iki türlü cem yapılır. Bir görgü cemi diğeri cemaattır. (erkan cemi)Ahmet Karanfil(Ah-Ka)

Bizim cemlerde kırklar cemi olarak 12 hizmet vardır. Bizim cemimiz sadece kırklar cemidir.Ahmet Turgut(Ah-Tu)

 a.görgü, b.kısır cem vardır.Ali Canpolat(Al-Ca)

 -Cem kurbanı kesildiğinde yapılan cem

-birlik cemi

-görgü cemi

-Hızır İlyas ve Abdul Musa Cemi. Ali Doğan(Al-Do)

 Lokma cemi, Abdal Musa görgü cemi. Ali Metin(Al-Me)

 Birlik cemi, bolluk cemi, nevruz ve muharrem orucu,dardan indirme cemi,musaip erkanı. Ali Osman Bozdemir(Al-Bo)

 Üç  türlü cem vardır. ayin cemi, ikrar cemi ve müsahip cemidir. Bertal Yıldırım(Be-Yı)

 Eğitici ve tarihi müstakim. Celal Kami(Ce-Ka)

 Tarikat Cemi, kısır cem. Celal Özkan(Ce-Öz)

 12 tür cem vardır.Celal Yüksel(Ce-Yü)

 Önc dede cemin önemini, islamiyetin önemini,dedeliğin önemi anlatır. Ondan sonra duazı imam, ilahiler,mersiyeler,miraçlama okunur ve arada dua ile secdeler yapılır. Sonra ise semah yapılır. Lokmalar dağıtıldıktan sonra cemaat dağılır.Cemal Güler(Ce-Gü)

 Görgü, Abdal musa,müsahip,Cemal Mutluer(Ce-Mu)

 Bizde 2 cem vardır. ayın cemi herkesin gelmesi birde görgü cemi müssayiplerin yerlerini söylemesi ikrar verme. Ikrar cemine müsayipsiz olan ve bekarlar giremez. Bizim cemlerde cem semah halka cemi güz yaşı cok ağırlık kazanır. Diz çöküp herkes kendi dilinde ağlar. Zikir eder. yine hepsi kağıt üzerinde ifade edilmez.Cemal Sevin(Ce-Se)

 Bizim cemlerimizde küskün olan düşkün olan kişiler giremez. Talip meydana alınmada sorgusu sorulmadan cemaatan rızalık almadan kurbanı kesilmez. Cem Ehl-i kurulur sorgusu biter sonra kurban meydana gelir. Kurban okunur. Tekbirlenir. Kesime izin verilir. Artık cem başlar burada on iki hizmet sırası ile yapılır. Cem olarak abdal musa cemi, hızır cemi,bilik cemi olur. Fakat bu cemler toplumu birlik ve beraberliği için olur. Müsahip kurbanı gibi on iki hizmet yürümez. Çelebi Eken(Çe-Ek)

 Ibadet cemi ve görgü cemi.Divane Ay(Di-Ay)

 Bizim cemlerimiz üç türde yürütülür. Birlik görgü cemi (abdal musa),şahıs kurban cemi, rızalık cemidir. Rızalık cemi Perşembe günü yapılır.Elvan Çelen(El-Çe)

 Cemlerde belirgin bir değişiklik yoktur. 5 türlü cem vardır.(ikrar,görgü,dar,düşkünlük ve müsahiplik cemi)Feyzi Erdoğan(Fe-Er)

 Geleneksel cemlerdir. Üç tür cem vardır. abdal musa,musayıp cemi, görgü cemidir.Hasan Akkaya(Ha-Ak)

 Biz bektaşi nazamın tarikatın yürütürüz. Başka yollarda vardır. bunun hepsi bir olsa gereklidir.Muharrem Arslan(Mu-Ar)

 Bizim ocağın cemi ile başka bir ocağın ceminde fark olmaz çünkü düstür aynı işlev aynı. Cem iki türlü birisi abdal musa cemi diğer müsahip yani görgü cemi.Murtaza Dinçer(Mu-Di)

 Üç türlü cem vardır. abdal musa cemi, her hafta Perşembe günü kılınan cem, senede bir sefer kılınan görgü cemi vardır.Musa Çetinkaya(Mu-Çe)

 On iki hizmet ve kısır cem.Mustafa Başaran(Mu-Ba)

 Bizim ocağın cemleri şöyle olur. Öncelikle niyet edilir. Cem kapısından girilir. Niyet ve gıyamlanır secdeye iner dede olan cana karşı duaya durulur. Ve canı rahatlandırmak için havehu kelimes ile o canı rahat sakin eder. ceme gelme işlemi bitince dede baba kapıyı sırlatır. Cemde hizmetçiler yerini alırlar. Öncelikle el suyu faraş çalınır. Bunlar duasını alır bundan sonra seccade serilir. Dede olan can cemde olan canları niyaza teklif eder. onunda amacı şudur.  Içerinizde dargın küskün varsa ortaya çıksın yoksa ben tarikat namazına başlıyorum der. Ve şurayıda ekler açığı bizim diz altı ettiğiniz sizin olsun Alllah sizden sorsun der. Dedenin bunun üzerinde durması şu anlamı taşır bizim yolumuz ali muhammed yoludur. Ve burda halk mahkemesi görülür. Amacı budur. Kuran okuyarak zammı süre okuyarak tekbir ali akşam namazını kılar. Sonra kurban sahibini ortaya çeker halktan ve haktan kurban sahibinin dargın küskün olan varmı bu candan yol hakkında komşu hakkında razımısınız der. Halktan olumlu bir cevap alınca bunları dardan kaldırır. Ve dua seansını eder. kurbanı alda gel kurbanını alır meydana halkın ve hakkın huzuruna gelir. Kurbanı tekbirlenir. Kurbancıya teslim edilir. Bu şekilde kurbanlar pişene kadar cemde zakirler, aşıklar saz çalar. Dede olan kısa ve öz sözcükler söyler. Buna muhabbet denir. Kurbanlar ve lokmalar hazır oluyor diye kurbancıdan haber gelir. Hizmetlere başlanır. Hen hızmat biter. Biz orada hemen şu sorguya başlarım. Kardeşler ve canlar akşamdan beri incinen varmı söyleyin yoksa hakkınızı halal edin rızalık cem sahasının başını o gezeye bağlarım.Mustafa Doğan(Mu-Do)

 1 çeşit cem var. Dua ile açılır. Dua ile kapanır. Mustafa Güler(Mu-Gü)

 çok uzun olup 12 erkan 18 hizmet üzere yürütülür. Buna yazılı metin olarak gönderebilirim. Cem erkanı türü 1- Görgü 2-abdal musa 3-yılkurbanı 4- musahiblik cemi 5- düşkün kaldırma cemi 6- darcemi (ölen derviş için tarikatta cenae namazı dar namazı kılınan cemi)

 Bir kırklar cemi.Nesimi Demir(Ne-De)

 Biz de ocak diye bir kurum yoktur. Yola hizmet veren herkes yoloğludur. Herkes ocaktır. Ocakzadeler bizlerden daha üstün birşeylermi yapıyorlarkı bizim nazarımızda herkeste aynıdır. Er erden seçilmemeli ve bencillik etmemelidir. Bencillik şeytana mahsus olduğu için bunu kabul etmiyoruz. Ululanmak diye bir şey bizim kültürümüzde olamaz. Çünkü ulu olanda Tanrıdır. Kimse tanrı olmadığına göre bizlerde ocakzadeyiz. Seyyidiz, dervişiz veya dedeyiz diye bencillik etmemeliyiz, ululanmamalıyız. Allah nezdinde hepimiz kuluz. Cem olarak birlik cemi, ikrar cemi, abdalmusa cemi, balım sultan cemi, vb. cemler yaparız.Niyazi Arslan(Ni-Ar)

 Biz hacı kureyş evladıyız. Talibi dar etmek,dindar etmek,yol erkan göstermek, semah dönmek. Oniki hizmet yapmak. Lokma dağıtmak bir çeşit cem vardır.Nuri İmre(Nu-İm)

 Biz de cem iki türlüdür. 1.görgü cemidir. O görgü ceminde 12 hizmet yürür. Öbürü ise istek cemidir. 12 hizmet görülmez kısa zaman içerisinde yapılan bir cemdir.Paşa Akkaya(Pa-Ak)

 Bizim ocağın cemi dede makamına oturur. Ceme gelen canlar duaya durur dede duasını yapar. Bu arada saz çalınır dede muhabbet yapar. Ceme geleceklerin tamamı geldikten sonra farraş meydanı süpürür. Dede hizmet sahiplerine hizmetlerini verir. Ondan sonra el suyu gelir tarikat abdesti alınır ve dede bütün cem erenlerini bir birinden sorar ve bir olmalarını sağlar. Dargınları barıştırır. Alacak verecek meselelerini halleder. Tüm canları görüştürür ve barıştırır bundan sonra çerağ yakılır. Muhabbet yapılır. Sakka suyu dağıtılır. Miraçlama duaları okunur bütün bu yapılan dualar mümkün olduğunca türkçe yapılır. Semah dönülür. Lokma dağıtılır. Ve cem bittikten sonra oturan duran duası yapılıp cem erenler evlerine giderler.Remzi Erdoğan(Re-Er)

 Bizim ocağımızın cemlere başladıkta ilk önce rızalık alınırküskün dargın ve görgüden geçmemişse gereği yapılır. Ve kuran okunur ondan sonra cemlerdeki 12 hizmeti yerli yerince yerine getirilir bizim ocağımızda bir tür cem vardır.Rıza Aslan(Rı-As)

 Bir tercuman cemi. Kısır cem ikiye ayrılır.Rıza Büyükşahin(Rı-Bü)

 Bizin ocağın cemleri önce ceme gelen hak toplandıktan sonra ceme başlamadan önce herkesden sorulur. Razılık alınır. Ondan sonra el suyu dolanır ve çarı süpürge çalınır. Hizmet sahipleri hizmetlerini alırlar dede akşam duası yani tövbe istifar duasını okur. Buna hem cem birleme denir hemde tarikat namazı denir. Bunun peşinden aşık üç veya bir düvaz okur. Dede duasını yapar. Böylece ceme başlamış oluruz ve aşıka destür verilir. Deyişlerini söyler dede deyişlerini manalarını cemaata anlatır daha sonra hizmetlre sırasıyla başlar. Hizmetleri mehraşlama peşinden kırklar semahı yapılır ve semahtan sonra hizmet sahipleri dualarını alırlar ve dede cem bağlama duasını okur ve cem bitmiş olur cem bir türlüdür.Rıza Özer(Rı-Öz)

 Bizim taliplerimiz oğuzlardan Çepni türkleridir. Bizde 1000 yıllık bunların hem Piri, hem mürşidi hem de rehberiyiz. Alevlikte yol birdir, sürek bindirdir. Bizim süreğimiz Narlıdere süreğidir. Anadolunun çeşitli yerlerinde çeşitli adlarlar anılan sürekler vardır. Genelde hemen hemen hepsi aynı şeyleri ihtiva ederler. Sürekte bazı nüans farkları vardır. Bu da yöresine göre normaldir. Bizim cemimiz bir gün önceden görülüp sorulacak kurban kesecek canların dualanması ile başlar. Buna kurbana kalkma denir. Bir gün önceden kurbana kalkan canlar cem evinde toplanır. Müsaipleri ile birlikte kurbanlar dualanır. Tarikat namazı kılınır ve hizmet başlar. Kurbanlar tığlanır ve temizlenir hiçbir parçacı (deri, ayak ve iç organları sır edilir) derin bir çukurda sır edilir asla oraya buraya atılmaz. Akşam cem toplanır. Delil yanar post serilir. Görgü ve sorgudan sonra bütün cem erkandan geçerç yeni müsaip olanların müsaiplik doluları töreni ile birlikte yeni hacılarSargıya girerler ve post silkilir. Cemin ikinci kısmı başlar, koyun BaBa cemi başlar. Semahlarla devam eder. Lokmalar yenir, Saka suları dağıtılır, yeni müsaiplerin namazı kılınır. Hakka yürüyen derviş olup da darı kesilen varda Mefta dardan indirilir. Loşun yenmesiyle birlikte sofra ualanır. Artık ortalık ağırmaya başlamıştır. Herkes kovsuz gaybetsiz evine gider istirahatını temin ettikten sonra akşam yine cem evine gelir. Bu böyle kurban sayısına göre, beş gün on gün devam edebilir. Kısaca cemimizin takip ettiği yolu ve sırayı anlattık. Duaları ile anlatacak olursak herhalde küçük bir kitapçık olur kanısındayım. Eğer canlarımızd afaydalı olacaksa bunu da etraflıca yazabiliriz. Seyfi Oğuz (Se-Oğ)

 Kısır cemlere Abdal Musa, Sorgu (görgü), İkrara verme (müsaip) cemi vardır. Şinasi  Erdoğan (Şi-Er)

 Anadolu’ da ki cemlerin tümü az bir değişiklikte olsa aynıdır. Iki türlü cem vardır. Birisi müsahiplerin kurban kesip görülmek, ikinciside görgü olmayan cemlerdir. Şevki Demir (Şe-De)

 Cevap yok. Hamza Hoca Toraman (Ha-To)

 Bizim ocağımız Musa’yı Kazım evlatlarından Şah İbarahim Veli soyundan gelmektedir. Buna göre musahipli talipler dara dikilir, srgulanır, tarikata girmesinde sakıncası olmayanların tercüman kurbanları kesilir. Üzerinde 12 hizmet yürütülür. Dualar, deyişler, ve duazı imamlar okunur, lokmalar yenir ve ceme nihayet verilri. Yusuf Çalışkan (Yu-Ça)

 Bizim cemlerimizde sıralamayı anlattım. 1- Görgü-Musahiplik cemi (müsahipsiz olanlar gireez, lokma yiyemez) 2- Mücerret cem (Herkesin girebileceği cem) 3- Abdal-Musa, Hızır A.S. cemleri (özel günler için cem) Ali Rıza Uğurlu (Al- Uğ)

 Koldan kopan erkanlı cem. (Nevzat Demirtaş(Ne-De))

 Son 30 yıldır maalesef cemlerimizi bile unuttuk. Ama hangi dedeye sorarsanız, ben şöyle yapıyorum deyerek işi savuştururuz. Alevîlikte 5 meydan vardır. Sırası ile;

a-      Sohbet Meydanı

b-      Rıra-i lokma meydanı

c-      Ayini cem meydanı

d-     İkrar (musahiplik) meydanı

e-      Erkanı cem (görgü) meydanı... altıncı meydanda düşkünlük meydanıdır ki, Cenabı Hak kimseyi bu meydana düşürmesin. Bu meydana koldan kopma veya mürüvet meydanıda denir. Alevîlikte özel cemler de vardır. Bunlar Yası matem cemi, Hızır cemi,  Nevruz cemi ve Abdal Musa birlik lokması cemi gibi cemlerde vardır. (Hüseyin Yalçın(Hü-Ya))

 Düşkünlük cemi, ikrar cemi, görgü cemi ve dar cemi. (Mustafa Özer(Mu-Öz))

Yorum ekle


Güvenlik kodu
Yenile